ΟΙ ΣΦΑΓΕΣ ΤΟΥ ΙΡΑΝ ΤΟ 1988: ΜΙΑ ΕΞΟΥΣΙΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΒΙΑΖΕΙ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΣΚΛΗΡΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ

Οι ιρανικές αρχές παραβιάζουν συστηματικά την απαγόρευση βασανιστηρίων και άλλων ειδών κακοποίησης, μέσω σκληρών πρακτικών που στοχεύουν σε μέλη των οικογενειών χιλιάδων κρατουμένων που εξαφανίστηκαν βίαια και εκτελέστηκαν εξωδικαστικά σε φυλακές στο Ιράν το 1988, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία με την ευκαιρία της Διεθνούς Ημέρας υποστήριξης θυμάτων βασανιστηρίων.

Τρεις δεκαετίες έχουν περάσει από τότε που οι ιρανικές αρχές εξόντωσαν και σκότωσαν πολλούς χιλιάδες πολιτικούς αντιφρονούντες στα κρυφά, θάβοντας τα σώματα σε ανώνυμους κοινούς τάφους, ενώ συνέχιζαν να βασανίζουν τους συγγενείς τους, αρνούμενοι να αποκαλύψουν πότε, πώς και γιατί οι αγαπημένοι τους σκοτώθηκαν και πού είναι θαμμένοι. Μέλη των οικογενειών που έχουν αναζητήσει την αλήθεια και τη δικαιοσύνη ήρθαν αντιμέτωποι με απειλές, παρενοχλήσεις, εκφοβισμούς και επιθέσεις.

«Οι ιρανικές αρχές συνεχίζουν να αποκρύπτουν τις εκτελέσεις και αρνούνται να  αποκαλύψουν το τι πραγματικά συνέβη σε όλους/ες εκείνους/ες που εξαφανίστηκαν και εκτελέστηκαν. Επιπλέον, οι αρχές απειλούν μέλη των οικογενειών των θυμάτων, οι οποίοι εξακολουθούν να διακατέχονται  από αίσθημα αγωνίας, αβεβαιότητας και αδικίας», δήλωσε ο Philip Luther, Διευθυντής Έρευνας και Προστασίας της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής στη Διεθνή Αμνηστία.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αγωνία που προκλήθηκε στις οικογένειες των θυμάτων για περισσότερα από 30 χρόνια αποτελεί παραβίαση της απαγόρευσης των βασανιστηρίων και της σκληρής και απάνθρωπης μεταχείρισης, βάσει του διεθνούς δικαίου».

Τα βασανιστήρια και άλλες απάνθρωπες πράξεις  αποτελούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, καθώς συνιστούν μέρος συστηματικής ή εκτεταμένης επίθεσης.

Οι οικογένειες των θυμάτων που διερευνήθηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία λένε ότι η ζωή τους εξακολουθεί να κυριαρχείται από αγωνία και αβεβαιότητα. Πολλοί έχουν επισημαίνουν ότι, εφόσον δεν γνωρίζουν τον τόπο ενταφιασμού των θυμάτων, παραμένουν στο κενό και αδυνατούν να πιστέψουν ότι οι αγαπημένοι τους έχουν πραγματικά φύγει από τη ζωή..

«Μετά από όλα αυτά τα χρόνια, πολλές οικογένειες εξακολουθούν να παραμένουν επιφυλακτικές και αγωνιούν... Μερικές φορές, είμαι γεμάτη αμφιβολία και αναρωτιέμαι αν ο σύζυγός μου θα μπορούσε να είναι ζωντανός ... Εννοώ, ότι,  εφόσον, δεν έχει δει κανείς τα σώματα, δεν μπορεί να πιστέψει ότι οι άνθρωποί μας κείτονται νεκροί», δήλωσε η Shayesteh Vatandoost, της οποίας  ο σύζυγος, Farzan Babry, εξαφανίστηκε ξαφνικά και εκτελέστηκε εξωδικαστικά το 1988.

Η Ezzat Habibnejad περιέγραψε τις οδυνηρές συνέπειες που είχε η εξαφάνιση και η δολοφονία του συζύγου της, Mehdi Gharaiee, στη μητέρα του, η οποία δυσκολεύεται  να πιστέψει πως είναι νεκρός.

«Τριάντα χρόνια και η πεθερά μου εξακολουθεί να περιμένει τον Mehdi να επιστρέψει. Κάθε φορά που χτυπάει το τηλέφωνο, δείχνει ταραγμένη και πιστεύει ότι μπορεί να είναι ο Mehdi. Όταν, επίσης, ακούει το κουδούνι της πόρτας, πιστεύει ότι μπορεί να είναι ο Mehdi. Η ίδια δεν έχει καταφέρει, ακόμη να αποδεχτεί το θάνατό του », είπε.

Σε αρκετές περιπτώσεις, οι συγγενείς δήλωσαν ότι οι εξαφανίσεις και οι μυστικές δολοφονίες προκάλεσαν ή συνέβαλαν σε σοβαρά προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας για τους γονείς των θυμάτων, σε αυτά συμπεριλαμβάνονται  καρδιακές προσβολές,  κατάθλιψη,  αυταπάτες και τάσεις αυτοκτονίας .

Η ταλαιπωρία των οικογενειών επιδεινώθηκε από τη επίμονη εκστρατεία των ιρανικών αρχών που αρνούνται τις μαζικές δολοφονίες και επιθυμούν την εξαφάνιση των θυμάτων από τη συλλογική μνήμη και από την επίσημη ιστορία. Αυτό συνεπάγεται, μεταξύ άλλων σκληρών πρακτικών, την αδυναμία παροχής πιστοποιητικών θανάτου για τις οικογένειες των θυμάτων, και σε πολλές περιπτώσεις, την έκδοση πιστοποιητικών που αποδίδουν τους θανάτους σε «φυσικά» αίτια, ασθένειες ή απλά «θάνατο», ως αιτία θανάτου. Επίσης, οι αρχές αρνούνται να αναγνωρίσουν την ύπαρξη μαζικών τάφων των νεκρών κρατουμένων, ενώ σκόπιμα καταστρέφουν χώρους που είτε θεωρούνται είτε όντως αναγνωρίζονται ως μαζικοί τάφοι, ισοπεδώνοντάς τους με τη βοήθεια μπουλντόζας και κατασκευάζοντας κτίρια, δρόμους ή ακόμα  θάβοντας άλλους νεκρούς πάνω τους. Επιπλέον, απαγόρευσαν τελετουργίες πένθους, εορτασμούς και δημόσιες συζητήσεις σχετικά με τις μαζικές δολοφονίες καθώς προσπαθούν να δημιουργήσουν στους συγγενείς την εντύπωση ότι ο θάνατος αποτελεί κάτι το ασήμαντο για να θρηνήσει κανείς.

Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για το Δεκέμβριο του 2018 Blood-soaked secrets κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, εξαιτίας του εκτεταμένου και συστηματικού χαρακτήρα των εγκλημάτων που έγιναν στο παρελθόν και εκείνα που συνεχίζονται να γίνονται  - όπως η συνεχιζόμενη απόκρυψη της τύχης των θυμάτων από τις  μυστικές εξωδικαστικές εκτελέσεις του 1988, αποτελούν εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας, συμπεριλαμβανομένου του φόνου, της εξαφάνισης, των διώξεων, των βασανιστηρίων και άλλων απάνθρωπων πράξεων. Η έκθεση ζητάει από τον ΟΗΕ να προβεί σε έρευνα όσον αφορά  τους θανάτους, με στόχο να εξακριβώσει την αλήθεια, να επιτρέψει τη δίωξη των υπεύθυνων καθώς και να αποδώσει δικαιοσύνη και αποζημιώσεις στα θύματα, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειών των χιλιάδων που δολοφονήθηκαν.

Η αγωνία τους δεν θα τελειώσει μέχρι να αποκαλυφθεί η πλήρης αλήθεια για τις σφαγές στις φυλακές, του 1988, μέσω διαδικασίας που θα περιλαμβάνει την εκταφή των σωμάτων, διεξάγοντας αυτοψίες και αναλύσεις DNA από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες και διευκολύνοντας την πιστοποίηση των θυμάτων για τα μέλη των οικογενειών τους », δήλωσε ο Philip Luther .

Ιστορικό

Στα τέλη Ιουλίου του 1988, χιλιάδες φυλακισμένοι πολιτικοί αντιφρονούντες εξαφανίστηκαν βίαια. Από τα τέλη Οκτωβρίου του 1988, πολλές οικογένειες κλήθηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα και ενημερώθηκαν για τους θανάτους των αγαπημένων τους – σε ορισμένες περιπτώσεις απλά τους παρέδωσαν τα υπάρχοντα του νεκρού συγγενή τους - χωρίς λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο εκτέλεσης τους, την αιτία, ή το μέρος ταφής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι οικογένειες δεν ενημερώθηκαν ποτέ ακόμη και για τον ίδιο τον θάνατο των αγαπημένων τους.

Η θέση της Διεθνούς Αμνηστίας είναι, ότι οι ιρανικές αρχές παραβιάζουν συστηματικά την απαγόρευση των βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακοποίησης, και επισημαίνονται, και από τις γνωμοδοτήσεις εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι συνέπειες που φέρουν οι εξαναγκαστικές  εξαφανίσεις στους συγγενείς των θυμάτων.

Η Ομάδα Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών για την έρευνα των εξαναγκαστικών εξαφανίσεων, αναγνώρισε ότι η αγωνία και η ταλαιπωρία που προκαλείται στις οικογένειες εξαιτίας της εξαφάνισης ενός αγαπημένου προσώπου και από τη συνεχιζόμενη αβεβαιότητα σχετικά με τη μοίρα ή την τύχη τους αποτελεί βασανιστήριο.

Η Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών έχει αναγνωρίσει ότι η ταλαιπωρία που προκαλείται σε μια οικογένεια από την εξαφάνιση των αγαπημένων της, η αποσιώπηση  της ημερομηνίας εκτέλεσης, ο τόπος ταφής ακόμη και η άρνηση να υποδείξουν τους τόπους ταφής, έχουν ως αποτέλεσμα την τιμωρία των οικογενειών προκαλώντας ψυχική δυσφορία και ως εκ τούτου συνιστούν παραβίαση της απαγόρευσης των βασανιστηρίων και αποτελούν προϊόντα σκληρής, απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης.