71 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΝΑΚΜΠΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ: ΤΑ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΑ ΕΔΑΦΗ
Κεφάλαιο 1
Καταυλισμός Προσφύγων Aida
Περισσότεροι/ες από 2 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι/ες που ζουν στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη καταγράφονται ως πρόσφυγες από την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες της Παλαιστίνης στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA). Περίπου 775.000 ζουν στη Δυτική Όχθη, ενώ 1,26 εκατομμύρια κατοικούν στη Λωρίδα της Γάζας. Πολλοί/ές ζουν μόλις λίγα χιλιόμετρα μακριά από τα αρχικά σπίτια των οικογενειών τους μέσα στο σημερινό Ισραήλ, αλλά εξακολουθούν να στερούνται τους δικαιώματός τους για επιστροφή. Ο καταυλισμός Aida βρίσκεται στη δυτική όχθη, 2χλμ. βόρεια της Βηθλεέμ και φιλοξενεί περίπου 3.300 παλαιστίνιους/ες πρόσφυγες. Ζουν σε μια περιοχή που καλύπτει μόνο 0.071km2, ή το μέγεθος περίπου 10 γηπέδων ποδοσφαίρου. Οι μεγαλύτερες γενιές θυμούνται ακόμα τα πρώτα τους σπίτια στα χωριά γύρω από την Ιερουσαλήμ, που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το 1948, κατά τη διάρκεια του πολέμου με ευθύνη του κράτους του Ισραήλ. Το σπίτι τους σήμερα, περιβάλλεται από ένα τοίχο από σκυρόδεμα ύψους 8 μέτρων σε τρεις από τις πλευρές του, όπου παρεμβάλλονται πέντε Ισραηλινοί στρατιωτικοί σταθμοί παρακολούθησης. Το κύριο σημείο ελέγχου μεταξύ της Βηθλεέμ και της Ιερουσαλήμ, το οποίο λειτουργεί από ισραηλινές δυνάμεις, βρίσκεται κοντά. Οι ισραηλινοί εποικισμοί Har Homa και Gilo, που είναι παράνομοι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, είναι ορατοί από τις οροφές του καταυλισμού.
Οι περιορισμοί που έχουν επιβάλλει οι Ισραηλινοί στη μετακίνηση εμποδίζουν τους περισσότερους/ες κατοίκους των καταυλισμών να διασχίσουν το σημείο ελέγχου για να βρουν εργασία, ενώ ο τοίχος καθιστά αδύνατη την επέκταση των σπιτιών τους. Τα κτίρια στον καταυλισμό γίνονται όλο και πιο υπερπλήρη, και υποβαθμίζονται διαρκώς. Το κοντινό σημείο ελέγχου συχνά αποτελεί χώρο διαμαρτυριών και αντιπαραθέσεων μεταξύ του ισραηλινού στρατού και των παλαιστινίων νέων από τον καταυλισμό. Ως αποτέλεσμα, οι κάτοικοι του καταυλισμού αντιμετωπίζουν συχνές επιδρομές από ισραηλινές δυνάμεις, οι οποίες χρησιμοποιούν περιττή ή υπερβολική δύναμη, συμπεριλαμβανομένης της απερίσκεπτης χρήσης δακρυγόνων και επικαλυμμένων με καουτσούκ σφαιρών, όταν διαλύουν τις διαμαρτυρίες. Ο Abd al-Rahman Obeidallah, ηλικίας 13 ετών, πυροβολήθηκε από ισραηλινό στρατιώτη στις 5 Οκτωβρίου 2015 καθώς βρισκόταν σε απόσταση περίπου 70 μέτρων από συγκρούσεις μεταξύ ισραηλινών δυνάμεων και νεαρών παλαιστίνιων, ενώ δεν αποτελούσε απειλή. Πέθανε στο νοσοκομείο λίγο αργότερα. Οι γιατροί είπαν ότι σκοτώθηκε από μια πληγή στο στήθος που προκλήθηκε από πυροβολισμό. Μόνο σε ένα χρόνο, μεταξύ Ιουνίου 2017 και Μαΐου 2018, ο ισραηλινός στρατός διεξήγαγε 105 στρατιωτικές επιχειρήσεις μέσα στον καταυλισμό - κατά μέσο όρο περίπου δύο επιχειρήσεις την εβδομάδα. Την ίδια περίοδο, οι άνθρωποι μέσα στον καταυλισμό κατέγραψαν 43 περιπτώσεις στις οποίες οι ισραηλινές δυνάμεις χρησιμοποιούσαν δακρυγόνα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο Ισραηλινός στρατός έριξε δακρυγόνο αέριο χωρίς διακρίσεις στον καταυλισμό, από πίσω από τον τσιμεντένιο τοίχο. Σε άλλες περιπτώσεις, οι στρατιώτες πυροβόλησαν απευθείας στα σπίτια των ανθρώπων και σε άλλα κτίρια, συμπεριλαμβανομένων τζαμιών και σχολείων.
Ίσως το πιο ανησυχητικό, οι κάτοικοι εξέφρασαν υψηλά επίπεδα φόβου για τις πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της έκθεσης σε χημικά που προκαλούν ερεθισμό. Όλα αυτά σχετίζονταν με χρόνιες παθήσεις όπως το άσθμα ή οι αποβολές μετά από έκθεση σε δακρυγόνα, αν και είναι δύσκολο να υπάρξουν αποδείξεις για την υποστήριξη τέτοιων ισχυρισμών, καθώς δεν υπάρχει μακροχρόνια έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις των δακρυγόνων στην υγεία.
Οι κάτοικοι λένε ότι οι στρατιώτες δεν προχωρούν σε προειδοποιήσεις και ότι είναι πιθανό να πυροδοτήσουν δακρυγόνα σε «οποιαδήποτε στιγμή». Οι επιθέσεις έχουν γίνει τόσο συχνές που οι κάτοικοι έχουν καλύψει το γήπεδο του ποδοσφαίρου με πλέγμα για να σταματήσουν τις κάνες από τα δακρυγόνα. Σύμφωνα με τους κατοίκους, τις εβδομάδες που ακολούθησαν την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ στις 6 Δεκεμβρίου 2017, Ισραηλινοί στρατιώτες πυροδοτούσαν δακρυγόνα στον καταυλισμό σχεδόν καθημερινά, προκαλώντας τεράστιο άγχος στους κατοίκους και εμποδίζοντας τις εργασίες τους, τις σπουδές τους και άλλες δραστηριότητες. Σε πρόσφατη μελέτη, το Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας διαπίστωσε ότι οι ισραηλινές δυνάμεις χρησιμοποιούν δακρυγόνα στον καταυλισμό Aida συχνά, αδιάκριτα και με ευρύτατο τρόπο. Το 100% των 236 κατοίκων που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι εκτέθηκαν σε δακρυγόνα το 2017, με ορισμένους/ες να αναφέρουν έκθεση σε δακρυγόνα δύο έως τρεις φορές την εβδομάδα για περισσότερο από έναν χρόνο. Πολλοί/ες δήλωσαν ότι εκτέθηκαν σε δακρυγόνα στα σπίτια τους, τη δουλειά ή το σχολείο χωρίς οι ίδιοι/ες να αποτελούν απειλή. Αναφέρουν ως αποτέλεσμα αυτής της έκθεσης, απώλεια συνείδησης, δυσκολίες στην αναπνοή, εξανθήματα και έντονο πόνο. Από τη μελέτη διαπιστώθηκε επίσης ότι πολλοί κάτοικοι υποφέρουν από δυσφορία συναφή με υψηλά επίπεδα άγχους και κατάθλιψης, συμπεριλαμβανομένης της διαταραχής ύπνου και της χρόνιας μετατραυματικής διαταραχής άγχους. Ίσως το πιο ανησυχητικό, οι κάτοικοι εξέφρασαν υψηλά επίπεδα φόβου για τις πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της έκθεσης σε χημικά που προκαλούν ερεθισμό. Όλα αυτά σχετίζονταν με χρόνιες παθήσεις όπως το άσθμα ή οι αποβολές μετά από έκθεση σε δακρυγόνα, αν και είναι δύσκολο να υπάρξουν αποδείξεις για την υποστήριξη τέτοιων ισχυρισμών, καθώς δεν υπάρχει μακροχρόνια έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις των δακρυγόνων στην υγεία.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς του ιατρικού κλάδου, η περιορισμένη περιοχή, ο υπερπληθυσμός και η παρατεταμένη έκθεση σε πολύ υψηλά επίπεδα τοξικότητας αυξάνουν τους κινδύνους στην υγεία για όσους/ες έχουν προσβληθεί, ιδιαίτερα παιδιά, εγκύους – κυρίως όσες που έχουν προδιάθεση να αποβάλουν – και άτομα που υποφέρουν από χρόνιες ασθένειες. Η χρήση δακρυγόνου επιτρέπεται μόνο για τη διασπορά του πλήθους - δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε περιορισμένες περιοχές. Οι άνθρωποι πρέπει να λαμβάνουν προειδοποίηση ότι θα χρησιμοποιηθούν δακρυγόνα, και θα πρέπει να τους επιτρέπεται να διασκορπιστούν. Η χρήση δακρυγόνων από το Ισραήλ στον καταυλισμό Aida είναι καταχρηστική και αντίθετη προς τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων σχετικά με τη χρήση βίας από αξιωματούχους του νόμου.