ΛΙΒΥΗ: ΑΠΑΝΘΡΩΠΕΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Ένα χρόνο μετά από τις συγκλονιστικές εικόνες που δείχνουν ανθρώπους να αγοράζονται και να πωλούνται στη Λιβύη, που προκάλεσαν παγκόσμια κατακραυγή, η κατάσταση για τους μετανάστες, τις μετανάστριες και τους πρόσφυγες στη χώρα παραμένει ζοφερή και σε μερικές περιπτώσεις έχει επιδεινωθεί, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία.
Τα ευρήματα που δημοσιεύει σήμερα η οργάνωση, αναδεικνύουν τους τρόπους με τους οποίους οι πολιτικές των κρατών μελών της ΕΕ για τον περιορισμό της μετανάστευσης, καθώς και η αποτυχία τους να παράσχουν με επάρκεια, θέσεις επανεγκατάστασης για τους πρόσφυγες, εξακολουθούν να τροφοδοτούν έναν κύκλο κακοποίησης, εγκλωβίζοντας χιλιάδες μετανάστες/στριες και πρόσφυγες σε άθλιες συνθήκες στα κέντρα κράτησης της Λιβύης.
«Ένα χρόνο μετά το βίντεο που σόκαρε την παγκόσμια γνώμη, το οποίο δείχνει ανθρώπους να αγοράζονται και να πωλούνται ως εμπορεύματα, η κατάσταση για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες/στριες στη Λιβύη παραμένει ζοφερή», δήλωσε η Heba Morayef, διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
«Οι απάνθρωπες πολιτικές των κρατών μελών της ΕΕ, που εμποδίζουν ανθρώπους να φθάσουν στις ευρωπαϊκές ακτές, σε συνδυασμό με τη θλιβερά ανεπαρκή τους υποστήριξη στην πρόσβαση των προσφύγων σε ασφαλές μέρος μέσω ομαλών διαδρομών, σημαίνει ότι χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά παγιδεύονται στη Λιβύη και αντιμετωπίζουν τρομακτικές κακοποιήσεις χωρίς ελπίδα διεξόδου».
Οι μετανάστες/στριες και οι πρόσφυγες στα κέντρα κράτησης της Λιβύης εκτίθενται συστηματικά σε βασανιστήρια, εκβιασμούς και βιασμούς.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) έχει καταγράψει 56.442 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο στη Λιβύη και έχει επανειλημμένως καλέσει τις ευρωπαϊκές και άλλες κυβερνήσεις να προσφέρουν επανεγκατάσταση σε παγιδευμένους πρόσφυγες στη Λιβύη, μεταξύ άλλων μέσω της εκκένωσης του Νίγηρα. Ωστόσο, έχουν ανακοινωθεί μόνο 3.886 θέσεις επανεγκατάστασης από 12 χώρες και συνολικά μόλις 1.140 πρόσφυγες έχουν επανεγκατασταθεί από τη Λιβύη και τον Νίγηρα μέχρι στιγμής. Η Ιταλία μετέφερε χωριστά 312 αιτούντες άσυλο από τη Λιβύη απευθείας στην Ιταλία μεταξύ Δεκεμβρίου 2017 και Φεβρουαρίου 2018, αλλά δεν πραγματοποιήθηκαν περαιτέρω επανεγκαταστάσεις μέχρι και την 7η Νοεμβρίου, όταν μετακινήθηκαν 44 πρόσφυγες.
Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν θεσπίσει μια σειρά μέτρων για την παρεμπόδιση της μετανάστευσης σε ολόκληρη την κεντρική Μεσόγειο, ενισχύοντας τη δυνατότητα της Ακτοφυλακής της Λιβύης να παρακολουθεί τις θαλάσσιες διαβάσεις, συνάπτοντας συμφωνίες με τις παραστρατιωτικές ομάδες στη Λιβύη και παρεμποδίζοντας το έργο των ΜΚΟ που ασχολούνται με επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.
Αυτές οι πολιτικές συνέβαλαν σε μια μείωση της τάξης του 80%, στον αριθμό των ανθρώπων που διασχίζουν την κεντρική Μεσόγειο και φθάνουν στην Ιταλία: από 114.415 μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου 2017 σε μόλις 22.232 μέσα στο 2018 και μέχρι σήμερα. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν περίπου 6.000 πρόσφυγες και μετανάστες/στριες σε κέντρα κράτησης στη Λιβύη.
Με την θαλάσσια διαδρομή της κεντρικής Μεσογείου σχεδόν αποκλεισμένη και τις αρχές της Λιβύης να κρατούν παράνομα τους πρόσφυγες και να αρνούνται να τους απελευθερώσουν στην εποπτεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, η μόνη διέξοδος από τα κέντρα κράτησης της Λιβύης είναι η επανεγκατάσταση σε άλλη χώρα μέσω προγραμμάτων που διοργανώνονται από τον ΟΗΕ. Για τους πρόσφυγες, οι οποίοι δεν μπορούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, η έλλειψη διεθνών θέσεων επανεγκατάστασης έχει αφήσει εγκαταλελειμμένους χιλιάδες ανθρώπους στα κέντρα κράτησης της Λιβύης.
Το άνοιγμα ενός κέντρου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στη Λιβύη, για το οποίο υπάρχει δέσμευση εδώ και πολύ καιρό, και το οποίο θα προσέφερε ασφάλεια σε μέχρι και 1.000 πρόσφυγες, επιτρέποντάς τους να επανεγκατασταθούν από τα κακοποιητικά κέντρα κράτησης, καθυστερεί διαρκώς. Το άνοιγμά του θα ήταν αναμφισβήτητα ένα θετικό βήμα, αλλά θα βοηθούσε μόλις ένα μικρό ποσοστό προσφύγων που βρίσκονται σε κράτηση, χωρίς να προσφέρει μια λύση με διάρκεια.
«Παράλληλα με την καταβολή κάθε δυνατής προσπάθειας ώστε να σταματήσουν τις θαλάσσιες διαβάσεις και να βοηθήσουν την Ακτοφυλακή της Λιβύης να στείλει τους ανθρώπους πίσω στα κακόφημα κέντρα κράτησης, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις απέτυχαν με καταστροφικό τρόπο να προσφέρουν άλλες διαδρομές εξόδου από τη χώρα σε αυτούς και αυτές που το έχουν περισσότερο ανάγκη», δήλωσε η Heba Morayef.
«Ενώ η Ευρώπη αποτυγχάνει να προσφέρει μια σανίδα σωτηρίας, που είναι απελπιστικά αναγκαία, για να σωθούν όσοι και όσες έχουν εγκλωβιστεί στη Λιβύη και κινδυνεύουν από κακοποιήσεις, είναι καιρός οι αρχές της Λιβύης να αναλάβουν την ευθύνη για τις άθλιες πολιτικές παράνομης κράτησης που εφαρμόζουν, και να προστατεύσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των ανθρώπων στην επικράτεια της χώρας».
Οι ένοπλες συγκρούσεις στην Τρίπολη από τον Αύγουστο έως τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους έχουν καταστήσει την κατάσταση επικίνδυνη για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες/στριες. Κάποιοι/ες από αυτούς/ές που κρατήθηκαν σε κέντρα κράτησης τραυματίστηκαν από εξωστρακισμένες σφαίρες. Υπήρξαν επίσης περιπτώσεις όπου οι φύλακες των κέντρων κράτησης τα εγκατέλειψαν για να ξεφύγουν από επιθέσεις πυραύλων, αφήνοντας χιλιάδες κρατούμενους και κρατούμενες κλειδωμένους χωρίς φαγητό ή νερό.
Η δημοσίευση των ευρημάτων της Διεθνούς Αμνηστίας γίνεται σήμερα, ταυτόχρονα με τη συνάντηση των ηγετών την Λιβύης με ηγέτες από όλο τον κόσμο στο Παλέρμο, στην Ιταλία στις 12 και 13 Νοεμβρίου. Το διεθνές αυτό συνέδριο έχει ως στόχο την εξεύρεση λύσεων για το τέλος του πολιτικού αδιεξόδου στη Λιβύη. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί όλους όσους συμμετέχουν στη διάσκεψη να διασφαλίσουν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των ανθρώπων στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων και των μεταναστών/στριων, βρίσκονται στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεών τους. Σε αυτό το πλαίσιο, ως Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας αποστείλαμε επιστολή στον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Αλέξη Τσίπρα, γνωστοποιώντας τα ευρήματα της παρούσας έκθεσης, και καλώντας ώστε το Συνέδριο να διασφαλίσει τη διάθεση ενός ουσιαστικού αριθμού θέσεων επανεγκατάστασης, να αναλάβει δράση για την ταυτοποίηση των υπεύθυνων πραγματοποίησης παραβιάσεων στη Λιβύη και τη σύσταση ενός διεθνούς μηχανισμού που διεξάγει αμερόληπτη και ανεξάρτητη έρευνα, καθώς και να αναλάβει την ευθύνη των αναγκαίων τολμηρών βημάτων για τη διασφάλιση ασφάλειας, σταθερότητας και τήρησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.
