ΛΕΣΒΟΣ: Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΝΑ ΑΥΞΗΣΕΙ ΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΚΑΙ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΑΣΥΛΟ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΧΩΡΑ
ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΗΛΩΣΗ
Η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει τις ανησυχίες της για την πρόσφατη επισφαλή κατάσταση στον καταυλισμό της Λέσβου, έπειτα από αναφορές σχετικά με την κλιμάκωση της βίας και την επιδεινούμενη κατάσταση ασφαλείας στο κέντρο υποδοχής και καταγραφής στην Μόρια. Αυτή η κατάσταση έχει επηρεάσει εκατοντάδες διαμένοντες στον καταυλισμό, καθώς και τις τοπικές οργανώσεις προστασίας προσφύγων.
Η οργάνωση αναγνωρίζει τις προκλήσεις που υφίστανται οι ελληνικές αρχές και τη δυνατότητα τους να ανταποκριθούν στις ανάγκες των προσφύγων και αιτούντων άσυλο ελλείψει ενός υποχρεωτικού μηχανισμού αλληλεγγύης που θα διασφάλιζε τη δίκαιη κατανομή των αιτούντων άσυλο στην ΕΕ, καθώς και την ελλιπή εφαρμογή του συστήματος του Δουβλίνου. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη διαιώνιση της τωρινής απαράδεκτης κατάστασης για τους αιτούντες άσυλο, τους πρόσφυγες και τις τοπικές κοινωνίες στα νησιά.
Στις 25 Μαΐου, έλαβαν χώρα βίαιες συγκρούσεις μεταξύ διαφορετικών εθνοτήτων στον καταυλισμό στην Μόρια. Οι ελληνικές αρχές ανέφεραν ότι 7.300 πρόσφυγες, μετανάστες και μετανάστριες διέμεναν στον καταυλισμό, ο οποίος έχει επίσημη χωρητικότητα για περίπου 3.000 άτομα. Αυτές οι βίαιες συγκρούσεις, οι οποίες οδήγησαν εκατοντάδες ανθρώπους, μεταξύ των οποίων οικογένειες και μικρά παιδιά, να διαφύγουν από τον καταυλισμό, αποδεικνύουν για μία ακόμη φορά ότι η κατάσταση στον καταυλισμό είναι απαράδεκτη και μη ασφαλής. Οι ανεπαρκείς συνθήκες διαβίωσης, σε συνδυασμό με τον συνωστισμό και την αβεβαιότητα που αντιμετωπίζουν οι αιτούντες άσυλο, οι οποίοι παραμένουν εγκλωβισμένοι στο νησί για μήνες, τροφοδοτούν εντάσεις, όπως έδειξε και η πιο πρόσφατη διένεξη.
Οι αιτούντες άσυλο διέφυγαν από τον καταυλισμό στην Μόρια έπειτα από τα τελευταία βίαια επεισόδια με φόβο για τη ζωή και την ακεραιότητά τους, με αρκετούς από αυτούς να τραυματίζονται τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Οι περισσότεροι που διέφυγαν είναι Κούρδοι, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο περαιτέρω δίωξης από άλλες ομάδες εξαιτίας της θρησκείας και της εθνότητάς τους. Όπως έχει αναφερθεί από διαμένοντες που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στον χώρο του ΠΙΚΠΑ στη Λέσβο, αρκετές οικογένειες Κούρδων που προσπάθησαν την προηγούμενη εβδομάδα να επιστρέψουν στον καταυλισμό στην Μόρια αναγκάστηκαν να διαφύγουν ξανά εξαιτίας απειλών που δέχτηκαν.
Παρόλο που η Διεθνής Αμνηστία δεν είχε τη δυνατότητα να διασταυρώσει άμεσα τις πληροφορίες, έγκυρες τοπικές οργανώσεις αναφέρουν περιστατικά διαμενόντων που υποβλήθηκαν σε βασανιστήρια, βιασμούς και άλλες βίαιες πράξεις, οι οποίες φέρονται να διαπράχθηκαν από άλλους διαμένοντες στον καταυλισμό. Νωρίτερα το ίδιο έτος, η Διεθνής Αμνηστία εξέφρασε τις ανησυχίες της σχετικά με την ασφάλεια των διαμενόντων στον καταυλισμό της Μόριας, η οποία έχει σοβαρό αντίκτυπο στις γυναίκες. Το γεγονός ότι ο καταυλισμός της Μόριας αποτελεί ένα μη ασφαλή χώρο είναι και ο λόγος που εκατοντάδες από τους κατοίκους που διέφυγαν στις 25 Μαΐου, ακόμη αρνούνται να επιστρέψουν στον καταυλισμό.
Αν και αυτές οι ανησυχίες δεν έχουν αντιμετωπιστεί και η κατάσταση της ασφάλειας παραμένει ασταθής, οι ελληνικές αρχές συνεχίζουν να επιμένουν να επιστρέψουν οι πρόσφυγες στον καταυλισμό. Οι αρχές του καταυλισμού αυτή τη στιγμή τοποθετούν τους κατοίκους στην σκηνή πρώτης υποδοχής, αλλά κάτι τέτοιο δε μπορεί να αποτελέσει μία μακροπρόθεσμη λύση, αφού η Μόρια συνεχίζει να αποτελεί συνολικά έναν μη ασφαλή χώρο.
Οι ελληνικές αρχές πρέπει να λάβουν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ασφαλείας στον καταυλισμό στην Μόρια, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης του υπερπληθυσμού, μέσα από την αύξηση του αριθμού των μεταφορών αιτούντων άσυλο στην ηπειρωτική χώρα. Σύμφωνα με πληροφορίες διαθέσιμες στη Διεθνή Αμνηστία, περίπου 1,500 αιτούντες άσυλο στη Λέσβο έχουν λάβει τα απαραίτητα έγγραφα για την άρση του γεωγραφικού περιορισμού και ως εκ τούτου, θα μπορούσαν άμεσα να μεταφερθούν από το νησί, αλλά οι ελληνικές αρχές δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν με τη μεταφορά ανθρώπων στην ηπειρωτική χώρα, με τη δικαιολογία του ελλιπούς χώρου διαμονής εκεί.
Στην τελευταία έκτακτη κατάσταση, οι τοπικές οργανώσεις παρείχαν εξαιρετική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένου και καταφύγιου στα άτομα που διέφυγαν από τον καταυλισμό στην Μόρια. Οργανώσεις όπως η Αλληλεγγύη Λέσβου προειδοποιούν ότι δέχονται επιπρόσθετες πιέσεις και εντάσεις από τοπικούς παράγοντες, την ίδια στιγμή που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την έκτακτη κατάσταση. Οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να αναγνωρίσουν το ρόλο που διαδραματίζουν οι οργανώσεις αυτές στην αντιμετώπιση των έκτακτων περιστατικών και να τους προσφέρουν ανάλογη στήριξη.
Τέλος, με αφορμή αυτό το περιστατικό, η Διεθνής Αμνηστία επαναλαμβάνει την έκκλησή της για τον τερματισμό της πολιτικής του περιορισμού, η οποία έχει εγκλωβίσει χιλιάδες ανθρώπους στα ελληνικά νησιά και των οποίων οι συνέπειες εκδηλώνονται ξεκάθαρα στη σημερινή κατάσταση στη Λέσβο. Η πρόσφατη απόφαση της Ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου να επαναφέρει αυτή την πολιτική, παρά την προηγούμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία υπογράμμισε το δυσανάλογο βάρος που έχει επιβάλει στα ελληνικά νησιά, είναι λυπηρή.
Η οργάνωση καλεί τις ελληνικές αρχές να αντιμετωπίσουν την κατάσταση στη Λέσβο χωρίς καθυστέρηση. Ειδικότερα, πρέπει καταρχάς να διεξάγουν μια άμεση, διεξοδική, αμερόληπτη και ανεξάρτητη διερεύνηση των καταγγελιών βίας που διαπράχθηκαν στον καταυλισμό στην Μόρια. Έπειτα να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων ανησυχιών για την ασφάλεια των διαμενόντων και την παροχή ασφαλούς στέγασης σε όλους τους διαμένοντες στον καταυλισμό. Τέλος, οι ελληνικές αρχές πρέπει να υποστηρίξουν και να συνεργαστούν στενά με τις τοπικές οργανώσεις που παρέχουν στέγη και βοήθεια σε πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο.
Αυτό το πρόσφατο περιστατικό στην Μόρια παρέχει μια ευκαιρία έτσι ώστε να αυξηθούν γρήγορα οι μεταφορές ανθρώπων στην ηπειρωτική χώρα αλλά και να βελτιωθούν οι συνθήκες υποδοχής, ώστε να συμβαδίζουν με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της Ελλάδας.