ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΙ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΑ ΕΔΑΦΗ: ΚΟΙΝΗ ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ YΠΑΤΟ ΑΡΜΟΣΤΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
Προς την αυτού εξοχότητα, Πρίγκιπα Ζαΐντ Ράαντ Αλ Χουσεΐν
Ύπατο Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα
Palais Wilson – Ηνωμένα Έθνη
Γενεύη, Ελβετία
Θέμα: Δημοσίευση της Βάσης δεδομένων του ΟΗΕ με τις επιχειρήσεις που λειτουργούν σε ισραηλινούς εποικισμούς
Εξοχότατε,
Οι υπογράφουσες 33 οργανώσεις καλωσορίζουν την έκθεση του γραφείου σας που δημοσιεύτηκε στις 26 Ιανουαρίου 2018, κατ’ εφαρμογήν της απόφασης 31/36 του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τους ισραηλινούς εποικισμούς στο Κατεχόμενο Παλαιστινιακό Έδαφος (ΚΠΕ), αναφορικά με την δημιουργία μιας Βάσης Δεδομένων με όλες τις επιχειρήσεις που εμπλέκονται σε κάποιες συγκεκριμένες δραστηριότητες που σχετίζονται με ισραηλινούς εποικισμούς στο ΚΠΕ. Οι οργανώσεις μας αναγνωρίζουν ότι έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος στη θέσπιση της Βάσης Δεδομένων, και στον καθορισμό μιας σαφούς μεθοδολογίας και ενός αξιόπιστου κανονιστικού πλαισίου για τον σκοπό αυτό. Η έκθεση επαναλαμβάνει την κατηγορηματική διατύπωση της απόφασης 2334 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ: η εγκαθίδρυση εποικισμών στο ΚΠΕ από το Ισραήλ δεν έχει νομική ισχύ και συνιστά μια σοβαρή και κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Περαιτέρω επιβεβαιώνει ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να είναι έτοιμες να δεχτούν οποιεσδήποτε συνέπειες – σε οικονομικό, νομικό και σε επίπεδο φήμης – της εμπλοκής σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεδομένης της σαφήνειας με την οποία το γραφείο σας αντιμετώπισε και αντέκρουσε τα συνήθη επιχειρήματα που παρέθεσαν κάποιες εταιρίες επιχειρώντας να δικαιολογήσουν την εμπλοκή τους στους εποικισμούς, εφεξής δεν μπορεί να υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μια επιχείρηση που διεξάγει τέτοιες δραστηριότητες, το πράττει με δικό της κίνδυνο.
Παρόλο που αναγνωρίζουμε την πρόοδο που έχει γίνει μέχρι σήμερα, υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά για να γίνει. Ως προς αυτό, και με επίγνωση ότι αυτή η εντολή δόθηκε πριν από σχεδόν δυο χρόνια, θα καλούσαμε το γραφείο σας να ολοκληρώσει κατ’ επειγόντως τον έλεγχο όλων των κατονομαζόμενων εταιριών. Όπως πολλές από τις οργανώσεις μας έχουν ήδη επισημάνει, η Βάση δεδομένων θα πρέπει να είναι ένας μηχανισμός που βοηθά τα κράτη να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους κατά το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης να μην αναγνωρίζουν ως νόμιμη – ακόμα και εμμέσως – μια παράνομη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από τους ισραηλινούς εποικισμούς και να μην συμβάλλουν στην διατήρηση αυτής της παράνομης κατάστασης. Αυτό συνεπάγεται την υπαγωγή σε κανόνες των εταιριών που εδρεύουν στην επικράτειά τους ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν εμπλέκονται στις αναφερόμενες δραστηριότητες σχετικά με τους εποικισμούς.
Καθώς προχωρά η διαδικασία αυτή, θα καλούσαμε το γραφείο σας να αποσαφηνίσει περαιτέρω και να αναπτύξει συγκεκριμένα ζητήματα μεθοδολογίας και διαδικασιών. Για παράδειγμα, ως μέρος της διαδικασίας ελέγχου, θα ζητούσαμε από το γραφείο σας να προσδιορίσει τις «ελάχιστες και απομακρυσμένες» επιχειρηματικές δραστηριότητες που θα είχαν ως αποτέλεσμα να εξαιρεθούν επιχειρήσεις από την Βάση δεδομένων, και να εξηγήσει πώς αυτός ο ορισμός μπορεί να σχετίζεται με σχέσεις υπεργολαβίας και αλυσίδες εφοδιασμού. Για λόγους αυξημένης διαφάνειας, θα σας καλούσαμε να επανεξετάσετε την παροχή δυνατότητας στις επιχειρήσεις να κρατούν την ουσία των γραπτών απαντήσεών τους εμπιστευτική. Παρόλο που αναγνωρίζουμε ότι μπορεί να έχει αξία να υποβάλουν οι επιχειρήσεις εμπιστευτικά τις πληροφορίες κατά το στάδιο της εξέτασης των στοιχείων, ώστε να διευκολυνθεί μια εποικοδομητική εμπλοκή τους, ωστόσο, προτείνουμε οι απαντήσεις των εταιριών σε ισχυρισμούς ως προς τα στοιχεία, να δημοσιεύονται. Εναλλακτικά και κατ’ ελάχιστον, θα πρέπει να δημοσιεύεται μια ακριβής σύνοψη της απάντησης των εταιριών. Αυτή η αποκάλυψη συνιστά ζωτική πρόσβαση στην πληροφόρηση για θιγόμενες κοινότητες και άτομα στις περιοχές των εποικισμών. Παρομοίως, σχετικά με τις επικοινωνίες σας με κράτη που έχουν τέτοιες επιχειρήσεις που εδρεύουν στις χώρες τους, ζητάμε να παρέχετε περισσότερη πληροφόρηση όσον αφορά τις σχετικές «δεσμεύσεις» που τέτοια κράτη, που αποτελούν έδρα, ενδέχεται να έχουν αναλάβει. Περαιτέρω, τα δεδομένα που συγκεντρώνονται σχετικά με επιχειρήσεις που εμπλέκονται σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο ΚΠΕ, θα πρέπει να στέλνονται από το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα προς το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ως ένα επίσημο έγγραφο που θα επικαιροποιείται κάθε χρόνο, παρέχοντας μια ζωντανή Βάση δεδομένων.
Οι υπογράφουσες οργανώσεις αναγνωρίζουμε την προσπάθεια και τους πόρους που απαιτήθηκαν για να επιτευχθεί η πρόοδος που επισημαίνεται στην έκθεση, καθώς το γραφείο σας έλεγξε 321 εταιρίες που φέρονται να εμπλέκονται σε δραστηριότητες κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 96 της έκθεσης της διερευνητικής αποστολής για τους εποικισμούς (A/HRC/22/63). Προτείνουμε μετ’ επιτάσεως, όλες οι επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν δεόντως και με τις οποίες υπήρξε επαφή σύμφωνα με τη μεθοδολογία και τα πρότυπα απόδειξης που ορίζονται στην έκθεση, και οι οποίες στη συνέχεια απάντησαν απορρίπτοντας τη διαδικασία και την εξουσιοδότηση που έχει το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ή δεν απάντησαν εντός της προθεσμίας των 60 ημερών, να δοθούν άμεσα στην δημοσιότητα. Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι σκοπός της Βάσης δεδομένων είναι να αποτελεί ένα ζωντανό έγγραφο που θα επικαιροποιείται περιοδικά. Συνεπώς, η δημοσίευση οποιονδήποτε τωρινών ευρημάτων θα είναι ένα πρώτο βήμα προς την συνεχή εργασία που ορίζεται στην εντολή. Επιπλέον, πιστεύουμε ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα σαφές χρονικό περιθώριο για να συνεργαστεί μια επιχείρηση με το Γραφείο σας, συμπεριλαμβανομένης μιας προθεσμίας για εκείνες τις εταιρίες που επιλέγουν να συνεργαστούν εποικοδομητικά με το Γραφείο σας, για λόγους αυξημένης διαφάνειας και σαφήνειας της διαδικασίας για όλα τα εμπλεκόμενα ενδιαφερόμενα μέρη.
Γνωρίζουμε ότι φορείς του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένου του γραφείου σας, έχουν αντιμετωπίσει πρωτοφανείς πιέσεις από ορισμένα κράτη και οργανώσεις για να αποτραπεί η δημοσίευση αυτής της Βάσης δεδομένων. Επομένως, συγχαίρουμε το γραφείο σας γιατί, παρόλα αυτά, δημοσίευσε αυτήν την έκθεση. Η Βάση δεδομένων αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προόδου για το ζήτημα «επιχειρήσεις και ανθρώπινα δικαιώματα», σε παγκόσμιο επίπεδο. Θέτει ένα παράδειγμα αποτελεσματικού εργαλείου για την διασφάλιση μεγαλύτερης λογοδοσίας όσον αφορά παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος των θυμάτων σε κατάλληλη αποκατάσταση, ιδιαίτερα σε καταστάσεις κατοχής. Βοηθά επίσης τα κράτη να κάνουν τις εταιρίες τους να συμμορφωθούν με της Κατευθυντήριες Αρχές του ΟΗΕ για τις Επιχειρήσεις και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (A/HRC/17/31), καθώς και με τις αρχές του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και του διεθνούς δικαίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μια αποτελεσματική βάση δεδομένων θα έδινε μια αχτίδα ελπίδας στον παλαιστινιακό λαό που υπομένει μια στρατιωτική κατοχή επί μισό αιώνα, και θα υπενθύμιζε ότι η διεθνής κοινότητα δεσμεύεται να θέσει τέρμα στην παράνομη επιχείρηση εποικισμού που προκαλεί ασφυξία στην οικονομία του, αφαίμαξη των φυσικών του πόρων και υπονομεύει τα ανθρώπινα δικαιώματά του.
Υπό το φως των παραπάνω, σας καλούμε:
- Να παραθέσετε άμεσα τις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν δεόντως και με τις οποίες υπήρξε επαφή σύμφωνα με τη μεθοδολογία και τα πρότυπα απόδειξης που ορίζονται στην έκθεση, και οι οποίες στη συνέχεια απάντησαν απορρίπτοντας τη διαδικασία και την εξουσιοδότηση που έχει το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ή δεν απάντησαν εντός της προθεσμίας των 60 ημερών.
- Να συνεχίσετε την συνεργασία με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με πλήρη διαφάνεια, για την ολοκλήρωση και την συνεχή επικαιροποίηση της Βάσης δεδομένων, καθώς και την ενίσχυση της μεθοδολογίας και των διαδικασιών.
- Να διασφαλίσετε ότι θα διατεθούν επαρκείς πόροι ώστε να επιτραπεί η συνεχής ανάπτυξη του μηχανισμού της Βάσης δεδομένων.
- Να συμπεριλάβετε στην επικείμενη έκθεση άμεσες συστάσεις προς τα Κράτη για το πώς να συνεργαστούν με τον νέο μηχανισμό για να τους βοηθήσει να διαχωρίσουν στις σχετικές συναλλαγές τους, μεταξύ του εδάφους του Κράτους του Ισραήλ και των εδαφών που βρίσκονται υπό κατοχή από το 1967, όπως ορίζεται στην απόφαση 2334 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Με εκτίμηση,
Al-Haq
Amnesty International
Cairo Institute for Human Rights Studies
Al Mezan Center for Human Rights
ADDAMEER Prisoner Support and Human Rights Association
Aldameer Association for Human Rights
Arab Organization for Human Rights
Article 1 Collective
Asian Forum for Human Rights and Development (FORUM-ASIA)
BADIL - Resource Center for Palestinian Residency and Refugee Rights
Bytes For All, Pakistan
CNCD-11.11.11
Community Action Center – Al-Quds University
Conectas Direitos Humanos
DCI - Defense for Children International – Palestine
EuroMed Rights
Forum Tunisien Pour les Droits Economiques et Sociaux
Hurryyat - Center for Defense of Liberties and Civil Rights
International Federation for Human Rights (FIDH)
International Trade Union Confederation
Italian General Confederation of Labour
Jerusalem Legal Aid and Human Rights Center
Lawyers for Palestinian Human Rights (LPHR)
National Institution of Social Care & Vocational Training
Odhikar Palestinian Centre for Human Rights
Palestina Solidariteit vzw, Belgium
Plateforme des ONG françaises pour la Palestine
Ramallah Center for Human Rights Studies
QADER for Community Development
Trócaire
Health Work Committees
11.11.11
