ΟΙ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΕΣ ΚΑΙ ΜΗ ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΥΛΙΣΜΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ
Τρεις καταυλισμοί δημιουργήθηκαν στο Ελληνικό το Δεκέμβριο του 2015 και το Φεβρουάριο του 2016 με σκοπό να στεγάσουν προσωρινά πρόσφυγες και μετανάστες, οι οποίοι βρίσκονται στις ολυμπιακές εγκαταστάσεις του γηπέδου χόκεϊ (Ελληνικό Ι), στο πρώην τερματικό αφίξεων στο παλιό αεροδρόμιο (Ελληνικό ΙΙ), και στο Ολυμπιακό γήπεδο μπέιζμπολ (Ελληνικό ΙΙΙ). Από τις 18 Απριλίου 2017, φιλοξενούν αντιστοίχως 469, 483 και 257 πρόσφυγες και μετανάστες. Αντιπροσωπεία της Διεθνούς Αμνηστίας επισκέφτηκε τους καταυλισμούς αυτούς τέσσερις φορές από το Φεβρουάριο του 2016 και μετά.
Στο τερματικό των αφίξεων και στο γήπεδο χόκεϊ, η πλειονότητα των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών/ριων κοιμάται σε μικρές σκηνές από λεπτό ύφασμα. Στο γήπεδο του μπέιζμπολ, οι πρόσφυγες μένουν σε μεγαλύτερες σκηνές που έχουν στηθεί στο πεδίο, και μας λένε ότι είναι εκτεθειμένοι στα καιρικά φαινόμενα όπως η βροχή και το χιόνι. Στον τερματικό των αφίξεων και στο στάδιο χόκεϊ στο Ελληνικό, οι αιτούντες άσυλο προσπαθούν να εξασφαλίσουν μια κάποια ιδιωτικότητα, κρεμώντας σεντόνια και κουβέρτες μεταξύ των σκηνών τους. Ωστόσο, αυτές οι προσπάθειες είναι ως επί το πλείστον μάταιες καθώς η απόσταση μεταξύ των σκηνών είναι πολύ μικρή. Οι ανθρωπιστικοί οργανισμοί που βρίσκονται στους καταυλισμούς παρέχουν ζωτική ανθρωπιστική βοήθεια στους πρόσφυγες και στους μετανάστες στο Ελληνικό αλλά προειδοποίησαν ότι οι χώροι αυτοί δεν είναι σχεδιασμένοι για να φιλοξενούν ανθρώπους και ως αποτέλεσμα, δεν μπορούν να κάνουν πολλά για να βελτιώσουν τις συνθήκες εκεί. Οι φορείς αυτοί έχουν προτείνει να μεταφερθούν οι διαμένοντες στο Ελληνικό σε εναλλακτικούς χώρους στέγης που θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες και την ευαλωτότητα των ανθρώπων αυτών, θα παρέχουν μεγαλύτερη ασφάλεια και ιδιωτικότητα και θα σέβονται το δικαίωμα των ανθρώπων σε οικογενειακή ζωή σε αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης.
Επιπρόσθετα με τις επικίνδυνες και υποτυπώδεις συνθήκες διαβίωσης, μια βασική ανησυχία σε όλους τους διαμένοντες στο Ελληνικό είναι η έλλειψη ασφάλειας στους καταυλισμούς. Δεν υπάρχει κάποιο σύστημα αποτελεσματικού ελέγχου για το ποιος μπαίνει στους καταυλισμούς παρά την παρουσία της αστυνομίας στην είσοδο του Ελληνικού Ι και Ελληνικού ΙΙΙ. Οι κάτοικοι παραπονιούνται ότι οποιοσδήποτε μπορεί να μπει στους καταυλισμούς. Έχουν για παράδειγμα αναφέρει ότι σε παραπάνω από μια περιπτώσεις, άγνωστοι είχαν μπει μέσα στον καταυλισμό και πέρασαν το βράδυ σε μια από τις σκηνές στο γήπεδο του μπέιζμπολ. Πολλές γυναίκες που μίλησαν στη Διεθνή Αμνηστία τον Μάρτιο του 2017, δήλωσαν ότι είχαν δεχτεί διαρκή λεκτική παρενόχληση από άνδρες και ότι αυτό προσθέτει μεγάλο βάρος στην ψυχική τους υγεία.
Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που διαμένουν στο Ελληνικό είναι στην Ελλάδα περισσότερο από ένα χρόνο και είναι πολύ πιθανό να παραμείνουν στη χώρα για πολύ περισσότερο. Ως εκ τούτου, θα πρέπει επί της αρχής να τους προσφερθεί διαμονή σε διαμερίσματα ή σε άλλους μικρότερους χώρους στέγασης αντί για καταυλισμούς, τηρουμένης της σύστασης της Ύπατης Αρμοστείας ότι οι καταυλισμοί θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως έσχατη και προσωρινή λύση. Λύσεις όπως σκηνές και κοντέινερ θα πρέπει να αποτελούν την τελευταία επιλογή και οποιαδήποτε επείγουσα εγκατάσταση θα πρέπει να παρέχει επαρκείς και διαχωρισμένες εγκαταστάσεις υγιεινής για τους άνδρες και τις γυναίκες. Θα πρέπει να δοθεί κατάλληλη ιατρική φροντίδα και υπηρεσίες, λαμβάνοντας υπόψη τις συγκεκριμένες ανάγκες ευάλωτων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των εγκύων, των παιδιών, των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρίες ή χρόνιες ασθένειες.
Σχεδόν όλοι οι διαμένοντες στους καταυλισμούς στο Ελληνικό είναι από το Αφγανιστάν, πολλοί εκ των οποίων δικαιούνται διεθνή προστασία. Οι επιλογές για τους Αφγανούς να φύγουν νόμιμα από την Ελλάδα για άλλα κράτη της ΕΕ είναι περιορισμένες - δεν είναι επιλέξιμοι για το μηχανισμό μετεγκατάστασης της ΕΕ, όπως συμφωνήθηκε το 2015, ο οποίος μεταφέρει τους αιτούντες άσυλο από την Ελλάδα και την Ιταλία προς άλλες χώρες της ΕΕ, διότι δεν πληρούν τον μέσο συντελεστή αναγνώρισης ασύλου της ΕΕ με τουλάχιστον 75 τοις εκατό. Έτσι, για πολλούς, ο μόνος τρόπος για να μείνουν στην Ευρώπη είναι να κάνουν αίτηση για άσυλο στην Ελλάδα. Ωστόσο, πολλοί δεν εμπιστεύονται το σύστημα ασύλου στην Ελλάδα λόγω των τεράστιων καθυστερήσεων στην πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου και τις συνθήκες υποδοχής που έχουν βιώσει από την άφιξή τους στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου, πολλοί εξακολουθούν να προσπαθούν να φύγουν από την Ελλάδα παράτυπα, παρά τους κινδύνους ενός τέτοιου ταξιδιού μέσω των δρόμων των Δυτικών Βαλκανίων.
