ΟΥΚΡΑΝΙΑ: ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΥΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΥΟ ΣΥΓΚΡΟΥΟΜΕΝΕΣ ΠΛΕΥΡΕΣ
Τόσο οι ουκρανικές αρχές όσο και οι υποστηριζόμενοι από τους Ρώσους αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία κρατούν πολίτες σε καθεστώς παρατεταμένης αυθαιρεσίας και μερικές φορές σε μυστικά κέντρα κράτησης βασανίζοντας τους, ανέφεραν η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε κοινό τους ανακοινωθέν.
Η αναφορά «Δεν υπάρχεις. Αυθαίρετες κρατήσεις, αναγκαστικές εξαφανίσεις και βασανιστήρια στην ανατολική Ουκρανία» βασίζεται σε συνεντεύξεις με 40 κακοποιημένα θύματα, τις οικογένειές τους, μάρτυρες, τους δικηγόρους των θυμάτων και άλλες πηγές. Η Διεθνής Αμνηστία το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατέγραψαν 9 περιπτώσεις αυθαιρεσίας, παρατεταμένης κράτησης πολιτών από τις ουκρανικές αρχές, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται κάποιες περιπτώσεις αναγκαστικής εξαφάνισης, σε ανεπίσημους χώρους κράτησης και 9 περιπτώσεις αυθαιρεσίας, παρατεταμένης κράτησης πολιτών από τους αυτονομιστές. Οι περισσότερες περιπτώσεις που αναφέρονται έγιναν το 2015 και κατά το πρώτο μισό του 2016.
«Υπάρχουν άνθρωποι στην ανατολική Ουκρανία που έχουν απήχθη και κρατούνται και από τις δύο μαχόμενες πλευρές ενώ βρίσκονται στο έλεος των απαγωγέων τους» είπε η Tanya Lokshina η υπεύθυνη ερευνήτρια για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Δεν είναι ποτέ νόμιμο ή δικαιολογημένο να αρπάζεις ανθρώπους από τους δρόμους, να τους διακόπτεις την επικοινωνία με την οικογένεια και τους δικηγόρους, να τους χτυπάς και να τους κακοποιείς
Tanya Lokshina, Ερευνήτρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία
«Τα βασανιστήρια και τα μυστικά κέντρα κράτησης δεν αποτελούν ιστορία, ούτε είναι άγνωστες πρακτικές στην Ουκρανία. Συμβαίνουν αυτή τη στιγμή και από τις δύο πλευρές» δήλωσε ο Denis Krivosheev ο Διευθυντής Έρευνας στην Ευρασία της Διεθνούς Αμνηστίας. «Όσες χώρες παρέχουν υποστήριξη - σε οποιαδήποτε από τις δύο πλευρές- το γνωρίζουν αυτό πάρα πολύ καλά. Δεν πρέπει να συνεχίσουν να εθελοτυφλούν σε αυτές τις αποτρόπαιες κακοποιήσεις».
Εξαναγκαστικές εξαφανίσεις, Βασανιστήρια
Οι ουκρανικές αρχές και παραστρατιωτικές οργανώσεις που τάσσονται με το μέρος τους έχουν θέσει σε κράτηση πολίτες υπόπτους για εμπλοκή ή υποστήριξη των φιλορώσων αυτονομιστών, ενώ οι δυνάμεις των αυτονομιστών έχουν φυλακίσει πολίτες υπόπτους για υποστήριξη ή κατασκοπεία υπέρ της κυβέρνησης της Ουκρανίας, σύμφωνα με τα ευρήματα της Διεθνούς Αμνηστία και του Παρατηρητηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Σε μια περίπτωση, ο «Vadim», 39 ετών, φυλακίστηκε και βασανίστηκε από τη μια πλευρά και ύστερα από την άλλη. Τον Απρίλιο του 2015 ένοπλοι τον προσήγαγαν σε ένα σημείο ελέγχου από τις ουκρανικές δυνάμεις, του έβαλαν μια σακούλα στο κεφάλι του και τον ρωτούσαν για την υποτιθέμενη σύνδεσή του με φιλορώσους αυτονομιστές. Ο Vadim ήταν περισσότερο από 6 βδομάδες φυλακισμένος, το περισσότερο διάστημα σε ένα μέρος που το διοικούσε προσωπικό των υπηρεσιών ασφαλείας της Ουκρανίας. Οι ανακριτές του τον βασάνισαν με ηλεκτροσόκ, έκαψαν τσιγάρα πάνω του και τον χτύπησαν απαιτώντας να ομολογήσει ότι συνεργάζεται με τους φιλορώσους αυτονομιστές.
Αφού τελικά τον αποφυλάκισαν, ο Vadim επέστρεψε στο Donetsk και αμέσως φυλακίστηκε από τις τοπικές αρχές που τον θεωρούσαν ύποπτο ότι είχε στρατολογηθεί από τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ουκρανίας κατά την περίοδο της αιχμαλωσίας του. Πέρασε περισσότερο από δύο μήνες στην απομόνωση σε μια ανεπίσημη φυλακή στο κεντρικό Donetsk όπου επίσης οι απαγωγείς του τον χτύπησαν και τον κακομεταχειρίστηκαν.
Τα βασανιστήρια των κρατουμένων απαγορεύονται και αποτελούν πάντα έγκλημα, δηλώνουν η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η ηγεσία της Ουκρανίας και οι τοπικές αρχές των αυτονομιστών πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι όλες οι δυνάμεις που έχουν στον έλεγχό τους το γνωρίζουν και να ξεκαθαρίσουν ότι η κακομεταχείριση των κρατουμένων δεν θα γίνει ανεκτή.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι κρατήσεις ανθρώπων αποτελούσαν περιστατικά εξαναγκαστικών εξαφανίσεων καθώς οι αρχές δεν παραδέχονταν ότι κάποιο πρόσωπο είχε φυλακιστεί ή αρνιόντουσαν να δώσουν στους συγγενείς πληροφορίες για την τύχη τους. Οι περισσότεροι από τους κρατούμενους υπέφεραν από βασανιστήρια ή άλλες μορφές κακομεταχείρισης. Κάποιοι άνθρωποι που τραυματίστηκαν στη φυλακή στερήθηκαν την ιατρική φροντίδα.
Σχεδόν σε όλες από τις 18 περιπτώσεις που εξετάστηκαν, η αποφυλάκιση των κρατουμένων αποτελούσε ως ένα σημείο, θέμα διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο ανταλλαγής κρατουμένων. Το γεγονός αυτό είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικό καθώς σημαίνει ότι και οι δύο πλευρές έχουν ίσως κρατούμενους για να μπορούν να προχωρούν σε ανταλλαγή τους, δήλωσαν η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Τέτοιου είδους κρατήσεις μπορεί αν αποτελούν και ομηρία, ένα δηλαδή έγκλημα πολέμου.
Οι εγκαταστάσεις των μυστικών κέντρων κράτησης των υπηρεσιών ασφαλείας της Ουκρανίας
Σε τρεις από τις περιπτώσεις εξαναγκαστικής εξαφάνισης στις περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση, οι άνθρωποι που φυλακίστηκαν είπαν ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) τους κρατούσαν σε μη αναγνωρισμένα κέντρα κράτησης για μια περίοδο από 6 βδομάδες ως 15 μήνες. Ένας άνθρωπος αφέθηκε ελεύθερος κατά την ανταλλαγή κρατουμένων και οι άλλοι δύο αφέθηκαν τελικά ελεύθεροι χωρίς να δικαστούν.
Η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε ότι οι παράνομες, μη αναγνωρισμένες συλλήψεις έλαβαν χώρα στις εγκαταστάσεις της SBU στο Kharkiv, Kramatorsk, Izyum, και Mariupol. Σε έκθεση του Ιουνίου 2016 των Ηνωμένων Εθνών αναφέρεται επίσης η ανάμιξη των SBU στο Kharkiv, ως υποτιθέμενο χώρο ανεπίσημης κράτησης.
Η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχουν λάβει πληροφορίες από διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατα απελευθερωμένων κρατουμένων, ότι περίπου 16 άνθρωποι μπορεί να παραμένουν σε μυστική κράτηση υπό την ανάμιξη τωνSBU στο Kharkiv. Σε επιστολή της προς τη Διεθνή Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, οι SBU αρνήθηκαν οποιαδήποτε λειτουργία εγκαταστάσεων κράτησης, εκτός από το μόνο επίσημο κέντρο προσωρινής κράτησης στο Κίεβο και αρνήθηκαν ότι είχαν οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με τις εικαζόμενες παραβιάσεις από την Υπηρεσία Ασφαλείας, που αναφέρουν οι ομάδες.
Οι ισχυρισμοί για μυστικά κέντρα κράτησης στην Ουκρανία είναι πειστικοί και σοβαροί και απαιτούν λεπτομερή έρευνα. Η κυβέρνηση της Ουκρανίας πρέπει να το ξεκαθαρίσει αυτό και οι χώρες που παρέχουν διεθνή υποστήριξη πρέπει να είναι ειλικρινείς σε ένα κάλεσμά τους για να τεθεί τέλος σε τέτοιες πρακτικές
Denis Krivosheev, Διευθυντής Έρευνας της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ευρασία
Αυθαίρετη κράτηση σε περιοχές ελεγχόμενες από τους φιλορώσους αυτονομιστές
Στις αυτοαποκαλούμενες δημοκρατίες στο Donetsk και Luhannsk, τοπικές υπηρεσίες ασφαλείας που λειτουργούν χωρίς ελέγχους και ισορροπίες, έχουν αυθαίρετα θέσει πολίτες σε κράτηση και σε ορισμένες περιπτώσεις τους έχουν βασανίσει. Οι κάτοικοι στο Donetsk και Luhansk περιγράφουν τα νόμιμα υπουργεία ασφαλείας, ως τις πιο δυναμικές και τις πιο τρομακτικές οργανώσεις στις αυτοανακηρυγμένες δημοκρατίες.
«Το κενό στο δίκαιο στις περιοχές που ελέγχονται από τους αυτονομιστές στερεί σε ανθρώπους που έχουν φυλακιστεί τα δικαιώματά τους και επί της ουσίας τους αφήνει αβοήθητους» είπε η Lokshina από το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Οι άνθρωποι που φυλακίστηκαν από τις μαχόμενες πλευρές στην ανατολική Ουκρανία προστατεύονται από το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, που σαφώς απαγορεύουν τις αυθαίρετες φυλακίσεις, τα βασανιστήρια και τις άλλες κακοποιήσεις. Τα διεθνή πρότυπα αναφέρουν, ότι ισχυρισμοί για βασανιστήρια και άλλα είδη κακομεταχείρισης πρέπει να ερευνηθούν και σε περίπτωση που ευσταθούν οι υπεύθυνοι να οδηγηθούν στη φυλακή. Οι κρατούμενοι πρέπει να έχουν επαρκές φαγητό, νερό, ρούχα, καταφύγιο και ιατρική φροντίδα.
Η ουκρανική κυβέρνηση και οι τοπικές αρχές στις αυτοαποκαλούμενες δημοκρατίες Donetsk και Luhansk θα πρέπει να σταματήσουν αμέσως τις εξαναγκαστικές εξαφανίσεις και την αυθαίρετη και μυστική κράτηση και να θέσουν σε εφαρμογή πολιτικές μηδενικής ανοχής για τα βασανιστήρια και την κακομεταχείριση των κρατουμένων. Όλα τα μέρη της σύγκρουσης πρέπει να εξασφαλίσουν ότι όλες οι δυνάμεις, που βρίσκονται υπό τον έλεγχό τους έχουν επίγνωση των συνεπειών της καταχρηστικών πρακτικών στους κρατούμενούς τους βάσει του διεθνούς δικαίου, δήλωσαν από κοινού η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Δείτε εδώ οπτικοακουστικό υλικό.
