ΟΥΓΓΑΡΙΑ: Η ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΑΜΕΙΩΤΗ ΕΝΩ Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΔΡΑΝΕΙ
Η Διεθνής Αμνηστία παρατηρεί με ανησυχία τις πρόσφατες νομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ουγγαρία, οι οποίες έχουν επιδεινώσει περαιτέρω την κατάσταση των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο, που αναζητούν προστασία στη χώρα και στους οποίους έχουν προκαλέσει συνεχιζόμενη ταλαιπωρία.
Η οργάνωση καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρησιμοποιήσει όλα τα απαραίτητα μέσα, ώστε να διασφαλίσει την πλήρη συμμόρφωση της χώρας με τις υποχρεώσεις που έχει για σεβασμό, προστασία και εκπλήρωση των δικαιωμάτων των προσφύγων και των μεταναστών στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων και των διαδικασιών επί παραβάσει που κινήθηκαν κατά της Ουγγαρίας τον Δεκέμβριο του 2015.
Από τις 5 Ιουλίου ένα νέο σύνολο τροποποιήσεων επί του νόμου για το άσυλο, του νόμου για τα εθνικά σύνορα και επί του δικαίου που διέπει την είσοδο και παραμονή υπηκόων τρίτων χωρών, επιτρέπει στην αστυνομία να συλλαμβάνει τους αιτούντες άσυλο, οι οποίοι βρίσκονται σε ακτίνα 8 χιλιομέτρων από τα σύνορα και να τους «συνοδεύει» στην είσοδο των περιοχών διέλευσης, που βρίσκονται στην εξωτερική πλευρά των νότιων συνοριακών φραχτών της χώρας. Οι άτυπες επιστροφές πραγματοποιούνται σε όλες τις περιπτώσεις εκτός και αν υπάρχει υποψία ότι έχει τελεσθεί εγκληματική πράξη. Ενώ η περιοχή της εξωτερικής περιφέρειας των συνοριακών φραχτών, όπου οι αιτούντες άσυλο πρόκειται να μεταφερθούν «υπό συνοδεία» αποτελεί ουγγρική επικράτεια, οι αρχές επιτρέπουν τη διέλευση από το φράχτη μόνο σε 15 με 20 άτομα την ημέρα, στερώντας έτσι στους εκατοντάδες ανθρώπους που καταλήγουν εκεί καθημερινά το δικαίωμα για αίτηση παροχής ασύλου καθώς και για ανθρώπινες συνθήκες και μεταχείριση. Ουσιαστικά, οι νέες τροποποιήσεις επιτρέπουν την αστυνομία να απωθεί όλους τους αιτούντες άσυλο που βρίσκονται σε απόσταση 8 χιλιομέτρων από τα σύνορα, κατά παράβαση της υποχρέωσης της μη επαναπροώθησης και των διαδικαστικών εγγυήσεων που σχετίζονται με αυτήν.
Η αποτροπή της άμεσης πρόσβασης στο έδαφος της Ουγγαρίας μέσω του φράχτη και των υπαρχόντων διαδικασιών ασύλου έχει ως αποτέλεσμα οι πρόσφυγες και οι αιτούντες άσυλο που επιχειρούν να διασχίσουν τη Σερβία, συχνά να μετατρέπονται εκεί σε «παράτυπους μετανάστες». Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της λήξης ισχύος της προσωρινής άδειας που λαμβάνουν για παραμονή στη Σερβία, η οποία εκδίδεται συνήθως για 72 ώρες. Σε περίπτωση που αποφασίσουν να εγκαταλείψουν την περιοχή εξωτερικά της ζώνης διέλευσης και εφόσον αποτύχουν να αποκτήσουν πρόσβαση στη διαδικασία παροχής ασύλου στην Ουγγαρία, στη συνέχεια υπόκεινται σε πρόστιμα και απέλαση από τη Σερβία για παράνομη διαμονή.
Τους τελευταίους μήνες, οι ουγγρικές αρχές αποτυγχάνουν συνεχώς να αντιμετωπίσουν τις απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες σε αυτές τις περιοχές, όπου μέχρι και 300 αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένων οικογενειών με παιδιά, εγκύων γυναικών και θηλαζουσών μητέρων, καθώς και ατόμων που χρήζουν ιατρικής περίθαλψης, αναγκάζονται να περιμένουν για μέρες και μερικές φορές για εβδομάδες, χωρίς αξιόπιστες πληροφορίες και υποστήριξη, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου της Ουγγαρίας. Σε κάθε μία από αυτές τις ζώνες διέλευσης δεν τους προσφέρεται τίποτα, εκτός από λίγο νερό βρύσης, και μόνο λίγες ανθρωπιστικές οργανώσεις είναι επιφορτισμένες με την παροχή περιορισμένης βοήθειας και υπηρεσιών υποστήριξης. Οι αρχές κάνουν τα στραβά μάτια για την ανησυχητική κατάσταση που καταγράφηκε από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και αρκετές μη κυβερνητικές οργανώσεις.
Οι ζώνες διέλευσης καθιερώθηκαν τον περασμένο χρόνο, προκειμένου να ανακόψουν και να ελέγξουν την ροή των προσφύγων και των μεταναστών που εισέρχονται στη χώρα. Ωστόσο, οι ζώνες διέλευσης έχουν στη πράξη αποδειχθεί ανεπαρκείς και περιορισμένων δυνατοτήτων. Οι ουγγρικές αρχές έχουν υιοθετήσει την πρακτική της επεξεργασίας 15-20 αιτήσεων ασύλου την ημέρα, παραβλέποντας το γεγονός ότι ο αριθμός των αιτούντων άσυλο, που περιμένει στην άλλη πλευρά του φράχτη ξεπερνά τακτικά τις εκατοντάδες. Εκείνοι που πέτυχαν την είσοδό τους στις ζώνες διέλευσης είναι πολύ πιθανό να δούνε τις αιτήσεις τους να απορρίπτονται λόγω του ότι η Σερβία θεωρείται μια «ασφαλής τρίτη χώρα» σε σχέση με την πλειονότητα των αιτούντων άσυλο.
Η πρακτική της περιορισμένης φυσικής πρόσβασης στις ζώνες διέλευσης μέσω διαδικαστικών εμποδίων, σε συνδυασμό με την επίκληση της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας ενάντια στις αξιώσεις των αιτούντων άσυλο που εισέρχονται από τη Σερβία, έχει ως αποτέλεσμα η πρόσβαση στο άσυλο στην Ουγγαρία να έχει μειωθεί και περιοριστεί αυστηρά. Ο πρόσφατα ψηφισμένος νόμος θα επιτρέπει πλέον την αστυνομία να «συνοδεύει» τους αιτούντες άσυλο, οι οποίοι έχουν ήδη περάσει τόσο τα σύνορα όσο και τον φράχτη, πίσω σε αυτές τις περιοχές. Η νέα πολιτική θα καταλήξει ουσιαστικά σε μαζικές απωθήσεις, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, εκτός και αν εξασφαλιστεί η έγκαιρη και αποτελεσματική πρόσβαση σε μια δίκαιη και εξατομικευμένη διαδικασία ασύλου στις ζώνες διέλευσης.
Η αποφασιστικότητα της Ουγγαρίας να αποφύγει τις ευθύνες της απέναντι στους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο απλώς μετατοπίζει τις διαδρομές που οι τελευταίοι ακολουθούν για να φτάσουν στην ΕΕ ενώ αυξάνει και τους κινδύνους κακοποιήσεων που αντιμετωπίζουν στα χέρια των λαθρεμπόρων και των εγκληματικών ομάδων.
Η Διεθνής Αμνηστία σημειώνει με ανησυχία ότι η Ουγγαρία έχει αποτύχει να δράσει σε αρκετές από τις συστάσεις των οργάνων του ΟΗΕ και των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συνεχίζει να στιγματίζει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ως απειλή για την εθνική ασφάλεια. Η οργάνωση θεωρεί ότι οι πολιτικές της Ουγγαρίας εξακολουθούν να αποτελούν μια διαρθρωτική απειλή για το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ, δεδομένου ότι οι αδυναμίες δεν έχουν αντιμετωπιστεί τους τελευταίους έξι μήνες. Ως εκ τούτου, η οργάνωση επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέτρα, συμπεριλαμβανομένου του νόμου πλαισίου της ΕΕ, με στόχο να ευθυγραμμίσει τις πολιτικές της Ουγγαρίας σχετικά με την μετανάστευση και τους πρόσφυγες με αυτές της ΕΕ και με τις υπόλοιπες νομικές υποχρεώσεις.