ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ: ΣΥΝΕΝΟΧΕΣ ΟΙ ΡΩΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΒΑΣΑΝΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΑΣΥΛΟ
Εκατοντάδες αιτούντες-άσυλο, πρόσφυγες και οικονομικοί μετανάστες έχουν απελαθεί ή ακόμα και απαχθεί στο πλαίσιο αναγκαστικών επιστροφών που πραγματοποιούνται από τη Ρωσία στο Ουζμπεκιστάν, όπου υποβάλλονται σε βασανιστήρια, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία σε αναφορά που δημοσιεύτηκε σήμερα.
Η αναφορά «Fast- track προς τα Βασανιστήρια: Απαγωγές και Αναγκαστικές Επιστροφές από τη Ρωσία στο Ουζμπεκιστάν» εξετάζει τον τρόπο κατά τον οποίο οι Ρωσικές αρχές έχουν συνεργαστεί με το Ουζμπεκιστάν σε εκατοντάδες περιπτώσεις απελάσεων παρά τους σαφείς κινδύνους βασανισμού που πιθανόν να αντιμετωπίσουν κατά την επιστροφή τους. Στις σπάνιες περιπτώσεις που η Ρωσία έχει αρνηθεί τα αιτήματα για έκδοση υπόπτων, οι δυνάμεις ασφαλείας του Ουζμπεκιστάν έχουν λάβει εξουσιοδότηση ώστε να απαγάγουν καταζητούμενους υπηκόους τους από το Ρωσικό έδαφος.
«Η Ρωσία θα πρέπει να βάλει ένα τέλος σε αυτές τις απαγωγές και τις απελάσεις οι οποίες παραβιάζουν τις υποχρεώσεις της σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, και θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι όποιος κινδυνεύει να βασανιστεί δε θα επιστρέφεται στο Ουζμπεκιστάν. Κάθε είδους πίεση θα πρέπει να ασκηθεί στο Ουζμπεκιστάν για να σταματήσει τη χρήση των βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακοποίησης και να διασφαλίσει ότι όλες οι δίκες θα διεξάγονται δίκαια και θα πληρούν εξ’ ολοκλήρου τα διεθνή πρότυπα» δήλωσε ο John Dalhuisen, ο Διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.
Οι ρωσικές αρχές όχι απλά εθελοτυφλούν όσον αφορά τα βασανιστήρια και την αδικία στο Ουζμπεκιστάν, αλλά τείνουν και χείρα βοηθείας
John Dalhuisen, ο Διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία
Βασανιστήρια και καταστολή στο όνομα της ασφάλειας
Οι αρχές του Ουζμπεκιστάν έχουν επανειλημμένα επικαλεστεί τη «μάχη κατά της τρομοκρατίας» και την καταπολέμηση οποιασδήποτε «ενέργειας που αντιτίθεται στο κράτος» για να δικαιολογήσουν καταχρηστικές διώξεις πολιτικών αντιπάλων, όπως επίσης και επικριτών και φερόμενων ως μέλη ή προσκείμενων σε παράνομες Ισλαμικές ομάδες. Όλοι αντιμετωπίζουν τον σημαντικό κίνδυνο να βασανιστούν εάν βρεθούν στα χέρια του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης του Ουζμπεκιστάν.
Το 2013, οι Ρωσικές αρχές αρνήθηκαν ένα αίτημα έκδοσης του Ουζμπεκιστάν για τον Mirsobir Khamidkariev, ένα παραγωγό ταινιών και επιχειρηματία από το Ουζμπεκιστάν. Αντιμετώπιζε κατηγορίες για τη δημιουργία μιας παράνομης Ισλαμικής ομάδας, αφότου τον άκουσαν σε μία άτυπη συνάντηση να εκφράζει τη στήριξή του για τις γυναίκες που φορούν μαντίλες. Παρ’ όλα αυτά, τον Ιούνιο του 2014, ο Mirsobir απήχθη και κρατήθηκε μυστικά στη Μόσχα πριν παραδοθεί από αστυνομικούς της Ρωσικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας σε πράκτορες ασφαλείας του Ουζμπεκιστάν. Στη συνέχεια επέστρεψε δια εξαναγκασμού (στο Ουζμπεκιστάν).
Οι δυνάμεις ασφαλείας του Ουζμπεκιστάν εξασφάλισαν την «ομολογία» του Mirsobir ξυλοκοπώντας τον, αφού έχασε εφτά από τα δόντια του και κατέληξε με δύο σπασμένα πλευρά προτού σταλεί σε ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων όπου πέρασε αρκετές εβδομάδες σε κελιά τιμωρίας. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί βρισκόταν δεμένος σε έναν στύλο προσκολλημένο στον τοίχο της αίθουσας ανακρίσεων με το κεφάλι του στραμμένο στο έδαφος όπου τον χτυπούσαν συνεχώς. Αργότερα κατηγορήθηκε για εγκλήματα εξτρεμισμού βάσει μίας αναγκαστικής «μαρτυρίας» και καταδικάστηκε σε οκταετή ποινή φυλάκισης. Έχει οριστεί ότι θα αφεθεί ελεύθερος το 2022.
Σε πολλές άλλες περιπτώσεις, τα θύματα έχουν αντιμετωπίσει άδικες δίκες οι οποίες οδήγησαν σε χρόνιες ποινές φυλάκισης που εκτίονται υπό σκληρές, απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξέδωσε τουλάχιστον 17 αποφάσεις τα τελευταία τρία χρόνια έως τον Μάρτιο του 2016, οι οποίες καταγγέλλουν την εξαναγκαστική μεταφορά ατόμων στο Ουζμπεκιστάν
Απειλούνται οικογένειες
Είναι επίσης διαδεδομένο για τις αρχές του Ουζμπεκιστάν να παρενοχλούν και να απειλούν τα μέλη μιας οικογένειας για να ενοχοποιήσουν συγγενείς τους ή να αποκαλύψουν πού βρίσκεται ένας «ύποπτος».
Τον Ιανουάριο του 2016, ο Artur Avakian τέθηκε σε κράτηση για τέσσερις εβδομάδες και βασανίστηκε ώσπου εν τέλει ενοχοποίησε τον μεγαλύτερο αδερφό του, Aramais Avakian, έναν ιχθυοτρόφο, για «τρομοκρατικές» ενέργειες. Οι αστυνομικοί έδεσαν τα χέρια και τα πόδια του Artur, στερέωσαν ηλεκτρόδια στους λοβούς των αυτιών του και του έκαναν ηλεκτροσόκ μέχρι που η γλώσσα του κόλλησε στα ούλα του. Η οικογένεια και οι φίλοι του Aramais πιστεύουν ότι του ασκήθηκε δίωξη επειδή οι τοπικές αρχές είχαν σκοπό να αναλάβουν το πετυχημένο ιχθυοτροφείο του. Μεταφέρθηκε στο δικαστήριο σε ένα φορείο μετά από πέντε μήνες κράτησης και καταδικάστηκε σε φυλάκιση εφτά ετών βάσει κατασκευασμένων κατηγοριών για «τρομοκρατία». Ο Aramais δήλωσε στο Περιφερειακό Ποινικό Δικαστήριο του Dzhizakh ότι είχε βασανιστεί στην προσπάθεια να τον εξαναγκάσουν να «ομολογήσει» ότι είναι προσκείμενος στο Ισλαμικό Κράτος.
Οι συγγενείς των κρατούμενων συχνά φοβούνται να στραφούν για βοήθεια σε δικηγόρους ή σε οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς οι δυνάμεις ασφαλείας απειλούν τακτικά ότι θα επιδεινώσουν τις συνθήκες για τους δικούς τους εάν τολμήσουν να κάνουν κάτι τέτοιο.
«Οι αρχές του Ουζμπεκιστάν θα κάνουν οτιδήποτε για να διασφαλίσουν την επιστροφή των υπηκόων τους ώστε να αντιμετωπίσουν εκεί «τη δικαιοσύνη» και οι Ρωσικές αρχές έχουν υπάρξει τουλάχιστον υπερβολικά πρόθυμοι να τους εξυπηρετήσουν» δήλωσε ο John Dalhuisen.
«Τόσο οι αρχές του Ουζμπεκιστάν όσο και της Ρωσίας θα πρέπει άμεσα να βάλουν τέλος στα βασανιστήρια και στις απαγωγές και να προσαγάγουν όλους τους δράστες στη δικαιοσύνη για αυτές τις αποκρουστικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.»
