Η ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ ΘΑ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
Η Διεθνής Αμνηστία και άλλες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταγράψει την υπερβολική χρήση βίας, καθώς και τις μαζικές απελάσεις, στα ισπανικά σύνορα στη Βόρεια Αφρική, στις περιοχές Θέουτα και Μελίγια, όπου οι μετανάστες και οι πρόσφυγες απωθούνται από Ισπανούς πολιτοφύλακες πίσω στο Μαρόκο.
Παραδείγματος χάριν, στις 6 Φεβρουαρίου 2014 τουλάχιστον δεκαπέντε μετανάστες κολυμπώντας από το Μαρόκο πνίγηκαν στα ανοικτά της θάλασσας στην Θέουτα όταν οι Ισπανοί πολιτοφύλακες εκτόξευσαν βλήματα από καουτσούκ και δακρυγόνα προς την κατεύθυνσή τους σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η είσοδός τους στην Ισπανία. Η δικαστική έρευνα για τους θανάτους αυτούς βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Την ίδια ημέρα, 23 άτομα, τα οποία επέζησαν της προσπάθειας να φτάσουν κολυμπώντας την ισπανική παραλία, επιστράφηκαν αμέσως στο Μαρόκο, προφανώς χωρίς πρόσβαση σε οποιαδήποτε επίσημη διαδικασία.
Ο Υπουργός Εσωτερικών ισχυρίστηκε ότι η απέλαση των 23 ατόμων ήταν νόμιμη καθώς δεν είχαν περάσει ακόμα στα Ισπανικά σύνορα, τα οποία, όπως δήλωσε, ήταν η γραμμή της παράταξης των ισπανών πολιτοφυλάκων. Τέτοιες δηλώσεις αποδεικνύουν ότι οι ισπανικές αρχές είναι πρόθυμες να επαναπροσδιορίσουν από που αρχίζει το ισπανικό έδαφος κατά περίπτωση, προκειμένου να αποκλίνουν από τις διεθνείς υποχρεώσεις τους. Η κυβέρνηση της Ισπανίας έχει επανειλημμένα υποστηρίξει, για παράδειγμα, ότι η περιοχή μεταξύ του τριπλού-φράχτη στην παραμεθόρια περιοχή της Μελίγια με το Μαρόκο δεν είναι ισπανικό έδαφος, ώστε να δικαιολογήσει τις συνεχιζόμενες επιστροφές από αυτή την περιοχή στο Μαρόκο. Αυτό γίνεται παρά την επιβεβαίωση από ισπανικό δικαστήριο ότι η περιοχές μεταξύ των φρακτών αποτελούν ισπανική επικράτεια. Ωστόσο, ανεξάρτητα από το πού συμβαίνουν οι απωθήσεις (push-backs), η Ισπανία είναι υπεύθυνη όσο ασκεί οποιοδήποτε έλεγχο ή δικαιοδοσία σε ιδιώτες μέσω της δράσης των αξιωματικών της ισπανικής Πολιτοφυλακής. Δηλώσεις που στοχεύουν στον περιορισμό της ισπανικής ευθύνης επί του εδάφους της, εγείρει σοβαρές ανησυχίες ότι η κυβέρνηση της Ισπανίας θα μπορούσε να εφαρμόσει «απορρίψεις στα σύνορα» με την τροπολογία αυτή, όχι μόνο για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες στα σύνορα της Ισπανίας, αλλά και σε εκείνους που έχουν ήδη εισέλθει στο ισπανικό έδαφος.
Απελάσεις, που δεν δίνουν στα άτομα τη δυνατότητα να ασκήσουν έφεση για την επιστροφή τους και να εξηγήσουν τις ιδιαίτερες ατομικές συνθήκες τους, απαγορεύονται από το διεθνές δίκαιο και μπορούν να οδηγήσουν σε παραβίαση του δικαιώματος να ζητήσουν άσυλο και την υποχρέωση της μη επαναπροώθησης. Η εφαρμογή της προτεινόμενης τροποποίησης θα ήταν σε παράβαση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 562/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Μαρτίου 2006, για τη θέσπιση κοινοτικού κώδικα σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (κώδικας συνόρων του Σένγκεν). Επίσης, θα παραβίαζε την οδηγία 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013, για τις ελάχιστες προδιαγραφές των διαδικασιώντων κρατών μελών για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (αναδιατύπωση), την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και Ελευθεριών και του 4ου πρωτοκόλλου της, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, καθώς και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η προτεινόμενη τροποποίηση θα εισαγάγει περαιτέρω εξαιρέσεις στον μεταναστευτικό νόμο στην Ισπανία, ο οποίος απαγορεύει τις συνοπτικές επιστροφές και εγγυάται στους παράτυπα εισερχόμενους μετανάστες το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρους και διερμηνείς κατά τη διάρκεια της διαδικασίας απέλασης. Ο Νόμος 12/2009, σχετικά με το δικαίωμα στο ασύλου και την επικουρική προστασία, εγγυάται σε όλους όσους βρίσκονται στην ισπανική επικράτεια το δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση για διεθνή προστασία. Απόρριψη στα σύνορα, όπως προβλέπεται στη προτεινόμενη τροποποίηση, θα στερούσε τους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο, στα σύνορα της Θέουτα και της Μελίγια, από αυτές τις νόμιμες εγγυήσεις.
