ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΜΕ ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ
Τα τελευταία χρόνια, πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και μετανάστες (νόμιμοι ή/και παράτυποι) που διαμένουν στην Ελλάδα, αποτελούν στόχο ρατσιστικών και ξενοφοβικών επιθέσεων. Δράστες φέρονται να είναι μέλη ακροδεξιών ομάδων, μέλη των σωμάτων επιβολής του Νόμου (ένστολοι), καθώς και απλοί πολίτες. Αντίστοιχες επιθέσεις σημειώνονται στην Αθήνα, τον Πειραιά, τη Κρήτη και άλλες περιοχές, ενώ αρκετές φορές στόχο αποτελούν και ανεπίσημοι χώροι προσευχής, καταστήματα, σωματεία και πολιτιστικές ενώσεις μεταναστών.
Ειδικά τους τελευταίους μήνες οι επιθέσεις αυτές έχουν λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, ενώ χαρακτηριστικό τους αποτελεί η έντονη βία και οι σοβαροί, έως θανάσιμοι, τραυματισμοί των θυμάτων.
Πολλά από τα θύματα επιλέγουν να μην καταγγείλουν τα περιστατικά στην αστυνομία, κυρίως λόγω φόβου σύλληψης, σε περίπτωση που διαμένουν παράτυπα στη χώρα. Σε άλλες περιπτώσεις, το γενικότερο κλίμα ατιμωρησίας που επικρατεί και η αποτυχία των αρχών να διερευνήσουν αποτελεσματικά αντίστοιχες καταγγελίες αποθαρρύνει τα θύματα, τα οποία χάνουν την εμπιστοσύνη στο σύστημα δικαιοσύνης.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει εκφράσει επανειλημμένα τις ανησυχίες για τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό των βάναυσων επιθέσεων που στρέφονται κατά υπηκόων τρίτων χωρών, με μοναδικό κριτήριο το χρώμα του δέρματός τους. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν τα περιστατικά όπου δράστες φέρονται να είναι μέλη των σωμάτων επιβολής του Νόμου, περιστατικά όπου οι αρχές δεν διερεύνησαν επαρκώς και αποτελεσματικά σχετικές καταγγελίες, καθώς και περιστατικά όπου τα θύματα αντιμετώπισαν απροθυμία ή και άρνηση από τις αστυνομικές αρχές στη προσπάθειά τους να υποβάλλουν σχετικές καταγγελίες.
Σε μια προσπάθεια ανάδειξης και αντιμετώπισης των περιστατικών αυτών, η Διεθνής Αμνηστία συμμετέχει στο Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας μαζί και με άλλους φορείς που προσφέρουν ιατρικές, κοινωνικές και νομικές υπηρεσίες ή/και έρχονται σε άμεση επαφή με τα θύματα ρατσιστικής βίας. Αποτελεί πρωτοβουλία της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα (UNHCR) και όλοι οι συμμετέχοντες φορείς τηρούν την αρχή της εμπιστευτικότητας. Το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας διατυπώνει συστάσεις και ευαισθητοποιεί την κοινή γνώμη για την καταπολέμηση του ρατσισμού.
Στη πρόσφατη έκθεση με τίτλο Αστυνομική Βία στην Ελλάδα: Όχι μόνο ‘μεμονωμένα περιστατικά” η Διεθνής Αμνηστία διατύπωσε συγκεκριμένες συστάσεις προς τις ελληνικές αρχές, καλώντας τις:
- Να επικυρώσουν και να θέσουν σε εφαρμογή το Πρωτόκολλο Αρ. 12 της ΕΣΔΑ, το οποίο διατυπώνει γενική απαγόρευση των διακρίσεων.
- Να διασφαλίσουν ότι κάθε κρούσμα βίας με φυλετικά κίνητρα και κάθε άλλο έγκλημα διακρίσεων ή μίσους θα διερευνάται πλήρως και αποτελεσματικά. Ειδικά σε περιπτώσεις όπου δράστες φέρονται να είναι μέλη των σωμάτων επιβολής του Νόμου, οι έρευνες πρέπει να είναι εξίσου άμεσες, διεξοδικές, ανεξάρτητες και αμερόληπτες. Όσοι βαρύνονται με εύλογες υποψίες ότι φέρουν ευθύνη, πρέπει να διώκονται ποινικά σύμφωνα με νόμους που να προβλέπουν κυρώσεις που να αντικατοπτρίζουν τη βαρύτητα των καταπατήσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
- Να εγκαθιδρύσουν και να θέσουν σε λειτουργία ένα ενιαίο ειδικό σύστημα σε όλη τη χώρα για την καταγραφή και την παρακολούθηση των κρουσμάτων ρατσισμού και εγκλημάτων μίσους, το οποίο θα διαχειρίζεται το Υπουργείο Δικαιοσύνης και θα συνδέει πληροφορίες από ΜΚΟ, νοσοκομεία και άλλα κατάλληλα όργανα. Η παρακολούθηση πρέπει να καλύπτει όλα τα στάδια των διαδικασιών, περιλαμβανομένων των καταγγελιών που υποβάλλονται, των κατηγοριών που απαγγέλλονται και των καταδικαστικών αποφάσεων που καταγράφονται.
- Τα στοιχεία για τα εγκλήματα μίσους πρέπει να συλλέγονται με τρόπο που να διασφαλίζει τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένης της απαγόρευσης διακρίσεων, έτσι ώστε να μπορούν να χρησιμεύουν στον εντοπισμό τάσεων.
- Η αστυνομία πρέπει να συνεργάζεται με το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, με άλλες ΜΚΟ και με κοινότητες μεταναστών που λαμβάνουν τις καταγγελίες των θυμάτων προκειμένου να βρίσκει κατάλληλη λύση και να ορίζει κατάλληλα μέτρα για την καταπολέμηση της βίας που έχει φυλετικά κίνητρα.
Σχετικό υλικό
Δελτίο Τύπου Η Ελλάδα πρέπει να σταματήσει τη μαζική καταστολή των «παράτυπων μεταναστών» από την αστυνομία, Αύγουστος 2012
Story Η Ελλάδα οφείλει να θέσει ένα τέρμα στις ρατσιστικές και ξενοφοβικές επιθέσεις, Αύγουστος 2012
