ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΓΕΖΙΝΤΙ: Η ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΣΥΣΠΕΙΡΩΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΛΗΣΕΙ ΔΥΝΑΜΗ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ

Πριν δύο χρόνια, η ένοπλη ομάδα που αυτοαποκαλείται Ισλαμικό Κράτος σάρωσε το βόρειο Ιράκ σε μια συστηματική εκστρατεία εθνικής εκκαθάρισης των μειονοτικών κοινοτήτων.

Απήγαγαν χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά Γεζίντι, αναγκάζοντάς τους να αλλαξοπιστήσουν στο Ισλάμ και σκότωσαν χιλιάδες άνδρες εν ψυχρώ. Αιχμάλωτες γυναίκες και κορίτσια υποβλήθηκαν σε βασανιστήρια, συμπεριλαμβανομένων βιασμών, εξαναγκαστικών γάμων, «πωλήθηκαν» ή δόθηκαν ως «δώρα» στους αγωνιστές του Ισλαμικού Κράτους ή των υποστηρικτών τους και εξαναγκάστηκαν σε σεξουαλική αιχμαλωσία. Τα αγόρια αποχωρίστηκαν από τις οικογένειές τους και στάλθηκαν για εκπαίδευση σε στρατιωτικά στρατόπεδα.

Ο αριθμός των γυναικών και παιδιών Γεζίντι που παραμένουν αιχμάλωτοι υπολογίζεται στους 3.800. Εκατοντάδες χιλιάδες έχουν διωχθεί στο εσωτερικό του Ιράκ. Πολλοί άλλοι έχουν γίνει πρόσφυγες.

Όταν επισκεφθήκαμε την κατασκήνωση προσφύγων της Νέας Καβάλας στην Ελλάδα τον Ιούλιο υπήρχαν γύρω στους 400 άνδρες, γυναίκες και παιδιά Γεζίντι που έμεναν εκεί, ζώντας σε απελπιστικές συνθήκες με ακόμη 2.000 αιτούντες άσυλο σε αναμονή καθώς η υπόλοιπη Ευρώπη ολιγωρεί σε σχέση με την προσφυγική κρίση.

Κοιμόνταν επί μήνες σε σκηνές σε άθλιεςσυνθήκες, εκτεθειμένοι σε έντομα, φίδια και πολύ υψηλές καλοκαιρινές θερμοκρασίες. Ενώ ήταν ικανοί να επιβιώσουν με τις ποσότητες τροφής που παρέδιδε ο ελληνικός στρατός, μας είπαν ότι το φαγητό ήταν απαίσιο και ότι δεν έχουν αρκετό πόσιμο νερό.

Ο στρατός και η αστυνομία βρίσκονταν στην είσοδο της κατασκήνωσης μόλις φτάσαμε. Στο βάθος υπήρχαν μερικά container που στέγαζαν τα γραφεία του ελληνικού στρατού. Ένας πεζοδρομημένος δρόμος που διαχώριζε τα container από τις σειρές των σκηνών αναπτυσσόταν σε μια γραμμή. Οι πρώτες σκηνές ήταν κατειλημμένες από τους Γεζίντι, οι οποίοι μας καλωσόρισαν ένθερμα.

Μέσα στην αποπνικτική ζέστη μέσα και έξω από τις σκηνές τους, οι Γεζίντι μάς εξιστόρησαν τις τρομερές ιστορίες τους από το ταξίδι.

Πασχίζοντας να επιβιώσουν, διέσχισαν βουνά και σύνορα αλλά βρήκαν μόνο μιζέρια στις κατασκηνώσεις της Τουρκίας. Συνέχισαν το ταξίδι τους σε αναζήτηση προστασίας, αναγκάστηκαν να πληρώσουν λαθρεμπόρους για να διασχίσουν το Αιγαίο, μόνο και μόνο για να παγιδευτούν στην Ελλάδα, με τα σύνορα της Ευρώπης κλειστά.

Το ταξίδι ήταν ιδιαίτερα τραυματικό για τις ηλικιωμένες Γεζίντι, όπως η Sarif. Η Sarif είναι τυφλή και η οικογένειά της μας είπε ότι είναι πάνω από 100 ετών. Ο γιος της την κουβάλησε στην πλάτη του σε όλο το δρόμο από το Ιράκ στην Τουρκία.

Η Bahar Salaman είναι 91 ετών και υποφέρει από προβλήματα στην καρδιά. Δεν μπορούσε ούτε να περπατήσει, αλλά ταξίδεψε με την οικογένειά της και διέσχισε το Αιγαίο, γνωστό και ως «θάλασσα του θανάτου» σε μερικούς Γεζίντι, επειδή έχει «καταπιεί» τόσους πολλούς πρόσφυγες.

Εγκλωβισμένοι σε ένα κλίμα ανασφάλειας

Ο πόλεμος δεν έχει καταστρέψει ζωές μόνο, αλλά έχει υποβαθμίσει τη συνύπαρξη διαφορετικών κοινοτήτων. Οι εντάσεις και η έλλειψη εμπιστοσύνης ανάμεσα στους Γεζίντι και άλλων ομάδων που ζουν στους καταυλισμούς ήταν διαδεδομένες.

Οι άνδρες Γεζίντι είχαν οργανώσει βάρδιες τη νύχτα, φοβούμενοι επιθέσεις από άλλους αιτούντες άσυλο.

Συναντήσαμε επίσης τους Kurtey, Ghazal, Karmey, Beshey and Noorey. Μας είπαν: «Φοβόμαστε τις διαμάχες, δεν αισθανόμαστε ασφαλείς στον καταυλισμό».

Για να αλληλοστηριχθούν, σχημάτισαν έναν «κύκλο προστασίας», βρίσκοντας δύναμη στην ενότητα, συνοδεύοντας ο ένας τον άλλο ακόμη και στην τουαλέτα.

Τα τραύματα του πολέμου παραμένουν μια ζωντανή και επίπονη ανάμνηση. Η Karmey ξέσπασε σε κλάματα μόλις θυμήθηκε πώς αναγκάστηκε να ξεφύγει με δύο από τα παιδιά της, αλλά και ότι έπρεπε να αφήσει τα άλλα τρία παιδιά της στο Ιράκ.

Όλη η κοινότητα Γεζίντι, άνδρες και γυναίκες, πιστεύουν ότι η ελληνική αστυνομία δεν κάνει τίποτα για να τους προστατεύσει από περιστατικά μέσα στους καταυλισμούς. Αυτή η άποψη διατυπώθηκε τόσο από τους αιτούντες άσυλο, όσο και από άλλες εθνικότητες στον καταυλισμό.

Όπως και άλλες γυναίκες πρόσφυγες, οι γυναίκες Γεζίντι ανησυχούσαν για το φαγητό, την περίθαλψη και ευρύτερα για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα.

«Περνάμε την ημέρα σκεπτόμενες, καταθλιπτικές, απλά περιφερόμενες ανάμεσα στις σκηνές».

Παρόλα αυτά, όλες τους συμφώνησαν ότι τα κύρια προβλήματα είναι η ανασφάλεια και η έλλειψη εκπαίδευσης για τα παιδιά τους.

Αφότου έφτασαν στην Ελλάδα και πέρασαν περισσότερους από πέντε μήνες στον καταυλισμό της Νέας Καβάλας, οι Γεζίντι αισθάνονται ότι έχουν ξεχαστεί και παραμεληθεί από τον κόσμο.

Πολλοί περιμένουν ακόμη να επανεγκατασταθούν ή να επανενωθούν με άλλα μέλη της οικογένειάς τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αλλά η αναμονή είναι πολύ μεγάλη και - γι’ αυτούς - αβάσταχτη.

Η αβεβαιότητα συντρίβει τις συλλογικές τους φιλοδοξίες να παραμείνουν ενωμένοι ως κοινότητα. Οι αιτούντες άσυλο Γεζίντι έχουν επιβιώσει από κτηνώδεις κακοποιήσεις της ένοπλης ομάδας Isis, έχουν ταξιδέψει χιλιάδες μίλια για να ξεφύγουν, αλλά τώρα βρίσκονται παραμελημένοι από τους Ευρωπαϊκούς ηγέτες. 

Όλα τα ευρωπαϊκά κράτη μοιράζονται μια συλλογική ευθύνη: μπορούν και πρέπει να προσφέρουν θέσεις μετεγκατάστασης, να ενώσουν οικογένειες και να παρέχουν θεωρήσεις (visas). Την ευθύνη της παροχής προστασίας για τους πρόσφυγες δεν μπορεί να επωμίζεται μόνο η Ελλάδα.

Παρόλα αυτά, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει αμέσως και επειγόντως να διαχειριστεί την ανασφάλεια που επικρατεί σε κάποιους από τους καταυλισμούς και να παρέχει στους αιτούντες άσυλο επαρκή καταλύματα και φροντίδα. Πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι θα υπάρχουν ξεχωριστές και ασφαλείς εγκαταστάσεις για γυναίκες και κορίτσια.

Στην αρχή αυτού του μήνα, μερικές μέρες αφότου τους γνώρισα, οι Γεζίντι αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τη Νέα Καβάλα. Πάνω από 400 πέρασαν δύο νύχτες καταγής πριν μεταφερθούν σε νέο κοντινό καταυλισμό.

Δύο χρόνια αφότου το Ισλαμικό Κράτος τους ανάγκασε να αφήσουν τα σπίτια τους, οι γυναίκες του Γεζίντι με τις οποίες μιλήσαμε παραμένουν στην Ελλάδα. Εδώ σε ευρωπαϊκό έδαφος αναμένουν την ημέρα που θα ενωθούν ξανά με τις οικογένειές τους ή να μετεγκατασταθούν κάπου αλλού στην Ευρώπη και την ώρα που θα μπορούν να νιώθουν και πάλι ασφαλείς.